Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2015

πρόγραμμα -auto



Φωτογραφήστε με... πρόγραμμα


Οι σύγχρονες φωτογραφικές μηχανές (ψηφιακές στο σύνολο σχεδόν), διαθέτουν μια πληθώρα δυνατοτήτων και ευκολιών, που πολλές φορές μένουν αχρησιμοποίητες, ωστόσο δεν υπάρχει περίπτωση να μην έχει φωτογραφήσει κανείς με τη βασικότερη επιλογή αυτόματης λειτουργίας που ονομάζεται πρόγραμμα (Program ή P). Η απλότητα για το χειριστή της μηχανής είναι και η βασική ιδέα του προγράμματος αυτόματης λειτουργίας.
Τι κάνει όμως αυτό το πρόγραμμα;
Οι μηχανές είναι εφοδιασμένες με πολλά προγράμματα, όλα αυτά τα προγράμματα, σε όλες τις φωτογραφικές μηχανές, κάνουν τα ίδια πράγματα; με τον ίδιο τρόπο; μπορεί αυτό το πρόγραμμα της δικής σας μηχανής να τα βγάλει πέρα σε όλες τις περιπτώσεις; υπάρχει κάποιο κοινό σημείο στο πρόγραμμα μιας φωτογραφικής μηχανής που κοστίζει 100 € και στο πρόγραμμα μιας φωτογραφικής μηχανής που κοστίζει 3.000€;
Ας βάλουμε τα πράγματα στη σειρά λοιπόν.
Πρώτα από όλα, υπάρχει τοποθετημένος στην φωτογραφική μηχανή ένας επεξεργαστής που αναλαμβάνει την αυτόματη λειτουργία κάνοντας συνδυασμούς δεδομένων που εισρέουν με συχνότητα ανάλογη των δυνατοτήτων του. Βλέπε στα τεχνικά χαρακτηριστικά  σειρές επεξεργαστών, κόστος, πυρήνες, ταχύτητα κλπ.
Άρα έχουμε ανάλογα με το κόστος της φωτογραφικής μηχανής, γρήγορους, πολύ γρήγορους ή απλά, κάποιους επεξεργαστές, όπου η ταχύτητα απόκρισης θα κρίνει και τις δυνατότητες της μηχανής που ελέγχονται τελικά από το πρόγραμμα.
Ανάλογα με τον τύπο της φωτογραφικής και το κόστος, τα δεδομένα μπορεί να είναι λίγα, ή πολλά (φωτισμός, εστιακή απόσταση, φωτεινότητα, κλείστρο, ετοιμότητας του φλας, κλπ). Πέρα όμως αυτές τις βασικές πληροφορίες είναι δυνατόν ο επεξεργαστής να λαμβάνει και πολλές άλλες πληροφορίες που προέρχονται από τους διάφορους αισθητήρες που πιθανόν να έχουν ενσωματωθεί στους μηχανισμούς μιας φωτογραφικής μηχανής ( wi-fi, gps, infrared, blue tooth, flash, αυτόματη εστίαση, άνοιγμα φακού, κλείστρο κλπ).
Όλα αυτά τα δεδομένα ελέγχονται, συνδυάζονται και τελικά ρυθμίζονται: ο φακός, το κλείστρο, το φλας ώστε έχουμε την τελική ακριβή έκθεση του φωτοευαίσθητου υλικού καταγραφής της φωτογραφίας μας.
Έχοντας μια βάση δεδομένων (θέμα προγραμματισμού) με τις πλέον λογικές και κοινές φωτιστικές καταστάσεις, την καλύτερη απόδοση του φακού που βρίσκεται ανάμεσα στο f=8 μέχρι και f=11, την ευαισθησία του συλλέκτη (ccd-cmos),  και την πιθανότητα να βγει κουνημένη μια φωτογραφία λόγω μεγάλου χρόνου έκθεσης (1/125 είναι ο πλέον βασικός χρόνος έκθεσης), το πρόγραμμα θα ελέγξει και θα ρυθμίσει την κάθε φωτογραφική μηχανή έτσι ώστε ο χρόνος του κλείστρου να είναι γύρω από το 1/125 του δευτερολέπτου, και να μην πέσει η τιμή αυτή κάτω από το 1/60 του δευτερολέπτου. Το άνοιγμα του φακού θα πρέπει να πάρει όποια τιμή είναι πιο πρόσφορη, από το μέγιστο άνοιγμα μέχρι το ελάχιστο. Προτεραιότητα δίνεται στο πλήρως αυτόματο πρόγραμμα στην ακούνητη φωτογραφία κι οχι στο βάθος πεδίου, βλέπε κλειστό διάφραγμα προς το f16. Η καθαρή εστίαση εξασφαλίζεται θα λέγαμε αρκετά ικανοποιητικά από την αυτόματη εστίαση της μηχανής.
Στην περίπτωση που λόγο φωτιστικών συνθηκών κάποια τιμή από τις προηγούμενες πέσει κάτω από τα ελάχιστα όρια, θα ζητηθεί αυτόματα η υποβοήθηση με το φλας και τις περισσότερες φορές θα ενημερωθεί και ο φωτογράφος για την πιθανότητα να βγει κουνημένη η φωτογραφία, ώστε να λάβει τα μέτρα του χρησιμοποιώντας τρίποδο. Ανάλογα, πάνω από τα ελάχιστα όρια, θα χρησιμοποιηθεί ολοένα μικρότερος χρόνος κλείστρου και πιο κλειστό άνοιγμα φακού, όσο επιτρέπεται από τον  μηχανισμό ελέγχου της ίριδας (άνοιγμα φακού). Το πρόγραμμα θα ρυθμίσει την έκθεση ανάλογα και με την εστιακή απόσταση του θέματος από το φακό μας, υπολογίζοντας την ανάλογη ενδεχόμενη αύξηση της έκθεσης (φωτογράφηση macro). Αυτά είναι τα ελάχιστα - τυπικά που θα κάνει το ποιο απλό πρόγραμμα. Από εδώ και πέρα αρχίζουν τα δύσκολα, γιατί ανάλογα με τον επεξεργαστή που έχει τοποθετηθεί, με το φωτόμετρο και το πώς υπολογίζει τον φωτισμό, και τέλος ανάλογα με την ποιότητα του φωτισμού (ημέρας, τεχνητός φωτισμός, φθόριο κλπ), ο επεξεργαστής θα πρέπει να κάνει περισσότερους και πλέον πολύπλοκους υπολογισμούς σε χρόνο απίθανα μικρό για να ρυθμίσει την λειτουργία της φωτογραφικής μηχανής. Το ζητούμενο είναι να πάρουμε μια σωστή φωτογραφία την στιγμή που την θέλουμε και όχι μετά από κάποια δευτερόλεπτα, που είναι πολύ πιθανόν να μην μας χρειάζεται πλέον, ή να είναι σε λάθος τόπο και χρόνο. Άρα λοιπόν το πρόγραμμα αντιδρά και ελέγχει την φωτογραφική μας μηχανή (κλείστρο και άνοιγμα φακού), αλλά η ταχύτητα απόκρισης και το πόσες λειτουργίες μπορεί να πραγματοποιήσει ταυτόχρονα, έχει να κάνει με το κόστος (βασικά). Λέμε «βασικά», γιατί θα παρατηρήσουμε κάποιες ανακολουθίες στο συσχετισμό κόστος-αποτελεσματικότητα σε πολλές φωτογραφικές μηχανές με το ίδιο κόστος, που έχει να κάνει και με το πόσο καλογραμμένο είναι το λογισμικό, ώστε να «τρέχει» πιο γρήγορα στο δεδομένο επεξεργαστή.
Γενικά, ένα απλό, αλλά πλήρως αυτόματο πρόγραμμα έκθεσης, ποτέ δεν θα αφήσει τον φωτογράφο να κάνει και κάτι άλλο, όπως πχ, να αλλάξει χρόνο κλείστρου ή άνοιγμα φακού.

Συμπεράσματα

Το πρόγραμμα αυτόματης φωτογράφησης θα μας δώσει ταχύτητες κλείστρου από 1/60 του δευτερολέπτου, μέχρι το ανώτερο όριο που επιτρέπει το κλείστρο και άνοιγμα φακού από το ελάχιστο μέχρι το μέγιστο. Προτεραιότητα δίνονται στους χρόνους κλείστρου 1/125 και 1/250 του δευτερολέπτου και στο άνοιγμα φακού f=8. Μετά τα ανώτερα όρια (φακού και κλείστρου), ενδέχεται να μην μας αφήσει να φωτογραφήσουμε (ανάλογα με το μοντέλο της φωτογραφικής μηχανής) και ίσως να μας ενημερώσει για την πιθανότητα ότι έχουμε ξεπεράσει τα όρια. Η λειτουργία αυτή είναι χρήσιμη στη φωτογράφηση ποικιλίας θεμάτων όπως: τοπίο, στιγμιότυπο, ηλιοβασιλέματα, καιρικά φαινόμενα, εκδηλώσεις, οικογενειακές φωτογραφίες και γενικά, όπου υπάρχει επαρκής φωτισμός το πρόγραμμα θα μας δώσει μια σωστή έκθεση και δεν θα μας εκθέσει. Ένα καλό και ευέλικτο πρόγραμμα αυτόματης φωτογράφησης, είναι τόσο πολύτιμο βοήθημα, που αν ξαφνικά το χάναμε, ελάχιστοι από εμάς θα μπορούσαν να συνεχίσουν να φωτογραφίζουν.

Γιάννης Γλυνός

Δεν υπάρχουν σχόλια: