Στων βουνών την ολόμαυρη ράχη....
Η λογοτεχνία αποφάνθηκε: “τα δέντρα πεθαίνουν όρθια”!
(τίτλος θεατρικού έργου)
Εγώ είμαι φωτογράφος κι όχι λογοτέχνης. Προσπαθώ κουτσά-στραβά, πέρα από τις φωτογραφίες να βάλω σε τάξη εγγράφως και κάποιες σκέψεις.
Έτσι λοιπόν, το πεύκα δεν πεθαίνουν όρθια, λαμπαδιάζουν. Ότι απομείνει, το κόβουν κοντά στη ρίζα.
Ο Προκρούστης ήταν ποιο ευγενικός τελικά.
Πολύ αργά, στο πέρασμα του χρόνου, σχηματίζεται το αυτοδημιούργητο όμορφο δασάκι, έργο της φύσης και του θεού.
Μα, όταν μπει φωτιά, πολύ γρήγορα γίνεται μπουρλότο. Έργο του κατ΄ εικόνα και ομοίωση.
Άντε τώρα βρες ποιος έκανε τι.
Μα ίσως λέω, και να μη θέλεις να το βρεις!
Η φύση απεχθάνεται τα κενά, είναι άναρχη και υπερήφανη, υπακούει στο δικό της ένστικτο.
Όμως γονατίζει κάτω από τη μπότα της απληστίας, για τη δική μας την οικονομική “πρόοδο”...
Μετά το μπουρλότο, απομένουν οι μαύροι κορμοί στην ολόμαυρη ράχη.
Είναι όμως ακόμη όμορφα, λεβέντικα, όρθια σκέλεθρα, με αμέτρητα πλοκάμια λες σαν χέρια τα κλαδιά, απλωμένα να ζητάνε μάταια βοήθεια από ψηλά.
Ίσως και να υπάρχει λίγη ζωή μετά θάνατο!
Αν και κατακαμένοι οι κορμοί, μοιάζουν να χορεύουν, να θένε να φτάσουν στα σύννεφα, στον ουρανό, να ξεφύγουν μια και για πάντα από τους απάνθρωπους όλους εμάς.
Εγώ, είμαι ένα ελάχιστο, μικρό κέντρο του σύμπαντος, φωτογράφος είμαι, έτσι τα βλέπω, και προσπαθώ να τα δείξω. Στην ανάγκη, επιστρατεύω και το γραπτό λόγο για τη περίπτωση που κανένας δεν βλέπει τίποτα άλλο από μαύρο.
Οι φωτογραφίες και η ιστορία του χορού των κατακαμένων πεύκων.
Έναν μύθο θα σας πω:
Πρόπερσι, κάηκε το καλοκαίρι ένα όμορφο δασάκι επάνω σε ένα γήλοφο. Ήταν το δεύτερο στη ίδια περιοχή και σε απόσταση ούτε χίλια μέτρα από το προηγούμενο. Περίεργο;
Ότι απόμεινε ένα χρόνο μετά, το δίσεκτο και καταραμένο 2020, έδωσε ακόμη και καμένο “όμορφες” νομίζω φωτογραφίες, ασπρόμαυρες, δραματικές, που τουλάχιστον μετέφεραν το μήνυμα:
-μα γιατί με κάψατε; τι σας έκανα;
Τα καμένα κούτσουρα έστησαν δικό τους χορό, όχι του Ζαλόγγου, αλλά της απελπισίας, της καταστροφής.
Ότι απόμεινε ένα χρόνο μετά, το δίσεκτο και καταραμένο 2020, έδωσε ακόμη και καμένο “όμορφες” νομίζω φωτογραφίες, ασπρόμαυρες, δραματικές, που τουλάχιστον μετέφεραν το μήνυμα:
-μα γιατί με κάψατε; τι σας έκανα;
Τα καμένα κούτσουρα έστησαν δικό τους χορό, όχι του Ζαλόγγου, αλλά της απελπισίας, της καταστροφής.
Μερικές φορές λοιπόν, αισθάνομαι ευλογημένος γιατί βλέπω...όπως βλέπω.
Αλλά σύντομα σκέφτομαι πως ίσως είμαι και κολασμένος γιατί δεν προσπερνώ, αλλά στέκομαι σε αυτά που οι άλλοι αφήνουν πίσω τους αδιάφοροι.
Καταραμένος αισθάνομαι γιατί βλέπω ίσως μόνο εγώ αυτό το λεβέντικο πυρρίχιο χορό και το φωτογραφίζω με το δικό μου τρόπο.
Στις φωτογραφίες που πήρα δεν ξέρω, αλλά ένιωσα πως ήθελαν να φύγουν οι κορμοί, να γλυτώσουν από τις φλόγες, μα δεν μπόρεσαν. Ήταν ριζωμένα τα πεύκα βλέπετε
Το χρονικό.
Παρατήρησα πρώτη φορά τους καμένους κορμούς αρχές του Νοέμβρη του 2020.
Ήταν την ημέρα που πήγαμε να δούμε τις ελιές μας δυο χιλιόμετρα ποιο πέρα.
Ωστόσο δεν είχα υπόλοιπο χρόνου λόγο καραντίνας. Έπρεπε να επιστρέψω γρήγορα πίσω και δεν έβγαλα φωτογραφίες.
Βλέποντας μόνο το τοπίο απλά τις οραματίστηκα, αν αυτό σας λέει κάτι. Έκλεινα τα μάτια μου το βράδυ, και ήτανε μπροστά μου, σάμπως τα κλαδιά να στρέφανε σε εμένα, να με καλούν να πάρω φωτογραφίες. Σκέφτομαι τώρα πως παλιά φωτογραφίζανε τους αποθαμένους, λες να υπάρχει σχέση;
Πήγα ξανά για άσκηση- βάδισμα λίγες ημέρες μετά έχοντας και μηχανή. Τώρα είχε επιβλητικά σύννεφα με μικρά ασθενικά ανοίγματα κατά διαστήματα, μα δεν υπήρχε πουθενά γαλάζιος ουρανός.
Οι κορμοί ήταν μαύροι σε ειδικά επιλεγμένο σκούρο γκρι φόντο με εναλλασσόμενους όγκους και τόνους. Είναι όλα όπως έπρεπε να είναι , σκέφτηκα.
Για τις φωτογραφίες επέλεξα τη πλέον δραματική αυτόματη δυνατότητα καταγραφής που διέθετε η παλιά ψηφιακή Leica.
Ωστόσο, βλέποντας την επόμενη τις φωτογραφίες με προσοχή, ήθελα να πάω και πάλι να τις βγάλω με απογευματινό ήλιο και γαλάζιο ουρανό, ίσως και έγχρωμες, για να είναι πιστότερες ως ντοκουμέντο.
Αλλά δεν μπόρεσα. Μπήκαμε και στις γιορτές, μεσολάβησαν σημαντικά γεγονότα...
Τελικά, κατάφερα να πάω πάλι στο τόπο στις 23 Γενάρη του 2021.
Και, το “θαύμα” είχε γίνει! Σβήσανε και την ανάμνηση!
Δεν υπήρχαν οι κορμοί.
Είχαν όλοι κοπεί κοντά στη ρίζα και είχαν απαχθεί.
Αλλά σύντομα σκέφτομαι πως ίσως είμαι και κολασμένος γιατί δεν προσπερνώ, αλλά στέκομαι σε αυτά που οι άλλοι αφήνουν πίσω τους αδιάφοροι.
Καταραμένος αισθάνομαι γιατί βλέπω ίσως μόνο εγώ αυτό το λεβέντικο πυρρίχιο χορό και το φωτογραφίζω με το δικό μου τρόπο.
Στις φωτογραφίες που πήρα δεν ξέρω, αλλά ένιωσα πως ήθελαν να φύγουν οι κορμοί, να γλυτώσουν από τις φλόγες, μα δεν μπόρεσαν. Ήταν ριζωμένα τα πεύκα βλέπετε
Το χρονικό.
Παρατήρησα πρώτη φορά τους καμένους κορμούς αρχές του Νοέμβρη του 2020.
Ήταν την ημέρα που πήγαμε να δούμε τις ελιές μας δυο χιλιόμετρα ποιο πέρα.
Ωστόσο δεν είχα υπόλοιπο χρόνου λόγο καραντίνας. Έπρεπε να επιστρέψω γρήγορα πίσω και δεν έβγαλα φωτογραφίες.
Βλέποντας μόνο το τοπίο απλά τις οραματίστηκα, αν αυτό σας λέει κάτι. Έκλεινα τα μάτια μου το βράδυ, και ήτανε μπροστά μου, σάμπως τα κλαδιά να στρέφανε σε εμένα, να με καλούν να πάρω φωτογραφίες. Σκέφτομαι τώρα πως παλιά φωτογραφίζανε τους αποθαμένους, λες να υπάρχει σχέση;
Πήγα ξανά για άσκηση- βάδισμα λίγες ημέρες μετά έχοντας και μηχανή. Τώρα είχε επιβλητικά σύννεφα με μικρά ασθενικά ανοίγματα κατά διαστήματα, μα δεν υπήρχε πουθενά γαλάζιος ουρανός.
Οι κορμοί ήταν μαύροι σε ειδικά επιλεγμένο σκούρο γκρι φόντο με εναλλασσόμενους όγκους και τόνους. Είναι όλα όπως έπρεπε να είναι , σκέφτηκα.
Για τις φωτογραφίες επέλεξα τη πλέον δραματική αυτόματη δυνατότητα καταγραφής που διέθετε η παλιά ψηφιακή Leica.
Ωστόσο, βλέποντας την επόμενη τις φωτογραφίες με προσοχή, ήθελα να πάω και πάλι να τις βγάλω με απογευματινό ήλιο και γαλάζιο ουρανό, ίσως και έγχρωμες, για να είναι πιστότερες ως ντοκουμέντο.
Αλλά δεν μπόρεσα. Μπήκαμε και στις γιορτές, μεσολάβησαν σημαντικά γεγονότα...
Τελικά, κατάφερα να πάω πάλι στο τόπο στις 23 Γενάρη του 2021.
Και, το “θαύμα” είχε γίνει! Σβήσανε και την ανάμνηση!
Δεν υπήρχαν οι κορμοί.
Είχαν όλοι κοπεί κοντά στη ρίζα και είχαν απαχθεί.
Προφανώς θα έχουν γίνει εμπόρευμα σε κάποια μάντρα ξυλείας! Θα καταλήξουν σε κάποιο τζάκι. -”Ο θάνατός σου, η ζωή μου” μου φώναξε μια φωνή από πολύ μακριά.
Μιλάμε για τη τέλεια καταστροφή, φυσική και αισθητική, απαραίτητη ίσως για την αναδάσωση μετά τη φωτιά. Αλλά η καταστροφή καταγράφηκε στις φωτογραφίες.
Ούτε οι ξεροί κορμοί, ούτε τα κλαδιά απόμειναν.
Μόνο τα αποκαΐδια, λίγα καρβουνιασμένα πεσμένα κλαδιά και λιγοστά κουκουνάρια, είχαν μείνει στην έρημη μαύρη γη.
Σκέφτηκα πως άργησα πολύ!
Αλλά πάλι είχα σε αρχεία τους κορμούς που χορεύανε!
Πήρα μερικές έγχρωμες φωτογραφίες τώρα και σκέφτηκα πως ίσως ξαναγίνει το μικρό δάσος εκεί. Έτσι αν ζήσω, θα αξιωθώ ίσως να δω ξανά τις φωτογραφίες και να τις συγκρίνω στο πέρασμα του χρόνου.
Αλλά ποιος θα θυμάται σε λίγο τι υπήρχε εδώ;
Μιλάμε για τη τέλεια καταστροφή, φυσική και αισθητική, απαραίτητη ίσως για την αναδάσωση μετά τη φωτιά. Αλλά η καταστροφή καταγράφηκε στις φωτογραφίες.
Ούτε οι ξεροί κορμοί, ούτε τα κλαδιά απόμειναν.
Μόνο τα αποκαΐδια, λίγα καρβουνιασμένα πεσμένα κλαδιά και λιγοστά κουκουνάρια, είχαν μείνει στην έρημη μαύρη γη.
Σκέφτηκα πως άργησα πολύ!
Αλλά πάλι είχα σε αρχεία τους κορμούς που χορεύανε!
Πήρα μερικές έγχρωμες φωτογραφίες τώρα και σκέφτηκα πως ίσως ξαναγίνει το μικρό δάσος εκεί. Έτσι αν ζήσω, θα αξιωθώ ίσως να δω ξανά τις φωτογραφίες και να τις συγκρίνω στο πέρασμα του χρόνου.
Αλλά ποιος θα θυμάται σε λίγο τι υπήρχε εδώ;
Τις φωτογραφίες ωστόσο δύσκολα ξεχνώ. Είμαι “καταδικασμένος” να ζω με αυτές και να θυμάμαι όλα τα σχετικά: συντεταγμένες (τόπο), φωτισμό (εποχή), μηχανή, φακό, τεχνική, ατμόσφαιρα, αισθήματα κλπ.
Ωστόσο, το κακό έχει γίνει και όσοι περνάνε από εκεί θα ξεχάσουν το δασάκι και τους καμένους κορμούς που χορέψανε το χορό της φωτιάς. Όσο για τους νέους; θα βλέπουν τη στέρφα γη, αν δεν φυτρώσει πάλι κάτι.
Έχω φωτογραφίες από ανάλογες περιπτώσεις που έγιναν προσπάθειες αναδάσωσης στη Πεντέλη και αλλού. Αλλά μόλις τα δεντράκια έγιναν 2-3 μέτρα, κάηκαν και πάλι.
- “από μόνα τους” πάντως όχι.
Ακόμη και στο μαύρο τους το χάλι, καμένα και πεθαμένα, τα δέντρα έχουν πολλά να μας δώσουν…
Χάσαμε το πράσινο, την ομορφιά, τη σύνθεση, την αρμονία και το οξυγόνο, χάσαμε ακόμη και τους καμένους κορμούς.
Δέστε τις φωτογραφίες και θαυμάστε!
Όμως να ξέρετε, προβληματίστηκα τρομερά σχετικά με το τι είναι τέχνη, και ειδικά η φωτογραφική τέχνη.
Ωστόσο, το κακό έχει γίνει και όσοι περνάνε από εκεί θα ξεχάσουν το δασάκι και τους καμένους κορμούς που χορέψανε το χορό της φωτιάς. Όσο για τους νέους; θα βλέπουν τη στέρφα γη, αν δεν φυτρώσει πάλι κάτι.
Έχω φωτογραφίες από ανάλογες περιπτώσεις που έγιναν προσπάθειες αναδάσωσης στη Πεντέλη και αλλού. Αλλά μόλις τα δεντράκια έγιναν 2-3 μέτρα, κάηκαν και πάλι.
- “από μόνα τους” πάντως όχι.
Ακόμη και στο μαύρο τους το χάλι, καμένα και πεθαμένα, τα δέντρα έχουν πολλά να μας δώσουν…
Χάσαμε το πράσινο, την ομορφιά, τη σύνθεση, την αρμονία και το οξυγόνο, χάσαμε ακόμη και τους καμένους κορμούς.
Δέστε τις φωτογραφίες και θαυμάστε!
Όμως να ξέρετε, προβληματίστηκα τρομερά σχετικά με το τι είναι τέχνη, και ειδικά η φωτογραφική τέχνη.
Και επειδή φυσικά η ζωή συνεχίζεται, και τον Ιούλιο 2022 είχαμε μερικές χιλιάδες στρέματα καμένα, γιατί:
-"το περίστροφο εκπυρσοκρότησε μόνο του",
- οι φωτιές μπαίνουν αφ-εαυτού τους, τους τη δίδει των δασών ο καύσων, δεν αντέχουν άλλο δεν φουντώνουν....
Εσείς αντέχετε;
Γιάννης Γλυνός
