Η φωτογραφία, είναι πολύ δύσκολη
καλή τέχνη.
Και γιατί είναι
δύσκολη:
- είναι δύσκολο να ξεκαθαρίσουμε ακόμη σήμερα (2019) που σταματάει η τεχνική και που συνεχίζει η τέχνη της φωτογραφίας.
- αν και υπάρχει ορισμός, κυριαρχεί σύγχυση σχετικά με το τι είναι εικόνα και τι είναι φωτογραφία. Όλα είναι imaging για το εμπόριο, και φυσικά δε συμφωνώ! Οι φωτογράφοι όμως δεν είναι χρήστες!
- η αδελφική σχέση της φωτογραφίας με την ζωγραφική είναι δύσκολη, αν όχι ολέθρια και για τις δυο τέχνες.
- ως καλή αλλά νεώτερη τέχνη που είναι, η αποδοχή της εξαρτάται άμεσα και από τη φωτογραφική μόρφωση του θεατή.
- ακόμη κι ο νόμος που ορίζει πως η φωτογραφία είναι τέχνη, επιτρέπει την απαγόρευση φωτογράφησης για να μη θιγούν τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα!
- κυριαρχεί μεγάλη σύγχυση ανάμεσα στη λήψη-φωτογράφηση και την ανάρτηση-δημοσίευση μιας φωτογραφίας.
- κυριαρχεί επίσης σύγχυση ανάμεσα στη σκόπευση μέσα από το φακό και τη λήψη μιας φωτογραφίας.
- δεν υπάρχει καμιά περίπτωση όλες οι φωτογραφίες που τραβάμε να είναι προϊόντα τέχνης (αντιγραφές φωτογραφιών, πινάκων, μακετών, ταυτότητες κλπ). Κι όμως ανάμεσα στις τέχνες υπάρχει γενικά και αόριστα η φωτογραφία και είναι η 8η τέχνη.
- η απαραίτητη αισθητική της φωτογραφίας διευρύνεται, η χρήση της επίσης (κινητά τηλέφωνα κλπ), αλλά μεγαλώνει και η αποδοχή και ελαφρότητα αντιμετώπισής της ως τέχνη από το κοινό. Τι τέχνη; Όλοι γίναμε καλλιτέχνες πλέον!
- κυριαρχεί τεράστια σύγχυση ανάμεσα στην ωραία φωτογραφία που δείχνει πχ μια όμορφη φύση, ή ένα ωραίο πρόσωπο και στη καλή τέχνη της φωτογραφίας, όπου η ομορφιά και η σημασία του μεγάλου θέματος έρχονται σε δεύτερη μοίρα.
- είναι σχεδόν αδύνατο να κατανοήσει αυτός που δεν έχει πιάσει ποτέ του φωτογραφική μηχανή, ειδικά τύπου ρεφλέξ, τι μπορεί να κάνει και πως μεταμορφώνει την ορατή πραγματικότητα μια φωτογραφία, ειδικά η ασπρόμαυρη.
- αν μια φωτογραφία δεν μπορεί να πείσει το θεατή πως είναι φωτογραφία, τότε έχει απολέσει τη βασική της ιδιότητα. Αυτή η εξάρτηση από τη πραγματικότητα είναι συχνά ακατανόητη για τη φύση αυτής της (καλής) τέχνης.
- ο άνθρωπος μάχεται διαρκώς τη φύση του. Ζει στη φύση κι όμως τη καταστρέφει, αναγκαστικά φωτογραφίζει το ορατό, αλλά με αυτή τη τέχνη αναζητά την υπέρβαση και το κρυμμένο μήνυμα σε αυτό που φωτογραφίζει, ακόμη κι αν δεν υπάρχει.
- η καλή τέχνη της φωτογραφίας είναι μια λεπτεπίλεπτη ισορροπία ανάμεσα στο ορατό-πραγματικό και στο όραμα. Η αποτυχία είναι συχνή, αλλά και σωτήρια αν γίνει μάθημα.
- λίγοι καταφέρνουν να ονειρευτούν, αλλά όλοι μπορούν να φωτογραφίσουν.
- τίποτα στη φωτογραφία δεν βγαίνει όπως (πραγματικά) είναι! Εδώ θα ήθελα να διευκρινίσω πως το πραγματικό που αντιλαμβανόμαστε με το φωτογραφημένο που βλέπουμε διαφέρουν λίγο έως πολύ.
- είναι δύσκολο έως ακατόρθωτο να αποστασιοποιηθούμε από τις φωτογραφίες που τραβάμε. Για το λόγο αυτό πρέπει να τις βλέπουμε μετά από αρκετό καιρό, ξανά και πολλές φορές.
- η αποδοχή και αναγνώριση μιας καλής φωτογραφίας μπορεί να πάρει καιρό, πολύ καιρό. Ίσως η αναγνώριση να έρθει όταν ο φωτογράφος δεν θα ζει.
- ο φωτογράφος είναι πάντα μόνος του πίσω από το φακό και δεν μπορεί να προβλέψει την ανεξάρτητη πορεία μιας καλής φωτογραφίας, ακόμη κι αν έχει πλήρη και άμεση αντίληψη του τι ακριβώς δημιούργησε..
- το σκόπευτρο της φωτογραφικής μονίμως μας ξεγελάει καθώς συμπιέζει-συμπυκνώνει το ορατό.
- οι τρεις διαστάσεις της προοπτικής γίνονται δυο στο χαρτί, ή την οθόνη, όσο για τη 4η; παγώνει!
- όταν σε μια φωτογραφία κυριαρχεί το θέμα της, τότε η αισθητική της και η αξία της ως έργο τέχνης μπορεί να παραγνωρισθεί.
- όταν οι φωτογράφοι επιλέγουν τα μικρά, ταπεινά, καθημερινά, τα άχρηστα και τα ασήμαντα, δεν σημαίνει πως είναι και ανοησίες.
- η εμπορική αξία μιας φωτογραφίας, δεν είναι σίγουρο πως έχει άμεση σχέση με την αισθητική της αξία.
- δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι πως να κοιτάζουν μια φωτογραφία.
- δεν υπάρχει καμιά άλλη τέχνη που να απαγορεύει τη δημιουργία έργου, πριν αυτό αρχίσει να δημιουργείται. Απαγορεύεται η φωτογράφηση είναι ευθέως ανάλογο του να μη γράψεις, να μη σχεδιάσεις, να μη συνθέσεις μουσική, να μη ζωγραφίσεις, να μη τραβήξεις μια ταινία, να μη πεις αυτό που σκέφτεσαι!
- το πάγωμα του χώρου-χρόνου αποκτά απρόβλεπτη αξία που συσσωρεύεται μετά τη λήψη, η απαξιώνεται εντελώς.
- οι φωτογράφοι συχνά δεν έχουν το χάρισμα του λόγου, όμως μια φωτογραφία λένε πως είναι χίλιες λέξεις, έτσι δείχνουν φωτογραφίες, και αν πράγματι έτσι είναι τότε προς τι τα λόγια;
Γιάννης Γλυνός
