Τετάρτη 7 Απριλίου 2021

"να πηγαίνω στο σκολειό, να μαθαίνω γράμματα"....

 

Συγχωρώ, μα δε ξεχνώ

Αρχική σύνταξη: 6η 4ου του 2021, αναμνήσεις από την 6η τάξη, του 6ου γυμνασίου αρρένων, που αποφοίτησε του 1966.

Θυμάμαι ονόματα «καθηγητών», ανθρώπων που θέλω διακαώς να τους ευχαριστήσω εδώ και πολλά χρόνια. Θέλω να τους πω δυο λογάκια για όλα όσα δεν μπόρεσαν να μου επιβάλλουν ως «γνώση»: Λούης, Τσίρος, Απάτσι, Σκόπιμο. 
Χάρη σε αυτούς είχα εφιάλτες πολλά χρόνια μετά...ίσως και μετά το 1980!
Πέρα από αυτούς τους καλούς κυρίους, υπήρχαν και άλλοι, αλλά ήταν εντελώς άχρωμοι ως εκπαιδευτικοί, τους ξέχασα. Ωστόσο, άπαντες στην απόδοση βαθμών ήτανε “σπάγκοι”. Ούτε δανεικά να ζητούσαμε! Αποτέλεσμα; ελάχιστοι από τη τάξη του κλασσικού πέρασαν στο ακαδημαϊκό!
Μα, αν αυτό δεν ονομάζεται αποτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος, πως αλλιώς μπορεί να το πει κανείς;
Μονάχα ο γυμναστής μας ήταν κύριος, από άλλο πλανήτη, καλός και υπομονετικός, μας έβαζε άνετους βαθμούς στο δικό του μάθημα. Αλλά μάλλον οι γυμναστές είναι από άλλη πάστα, άσε που διδάσκουν κάτι πραγματικά αξιοθαύμαστο και χρήσιμο. Είναι οι γυμναστές ποιο κοντά στη φυσική ζωή και ποιο μακριά από το παραλογισμό της εκπαίδευσης όπως την έχουν διαμορφώσει.
Και δεν ήταν μόνο οι χαμηλοί βαθμοί, αλλά ακούγαμε και ειρωνείες γιατί δεν μαθαίναμε όσα αδιάφορα και ανούσια, σχεδόν άχρηστα μας μετέφεραν από την δοσμένη ύλη του υπουργείου. Ειδικά η διδασκαλία της ιστορίας μας, το ποιο εύκολο και χρήσιμο μάθημα, ήταν τραγική. 
Κανένας δεν τολμούσε να ρωτήσει το παραμικρό. Και ποτέ δεν φτάσαμε ούτε στα ¾ της ύλης του βιβλίου! Μιλάμε για τη νεότερη ιστορία μας ρε φίλε!
Μια φορά μόνο και για “ολίγους” μήνες είχαμε τη τύχη να μας φέρουν αποσπασμένο έναν άξιο καθηγητή της ιστορίας, που δεν ξέρω πως πραγματικά τους ξέφυγε και δεν το τοποθέτησαν στη πολυπληθή Γαύδο!
Μα και τα νέα Ελληνικά ήταν σε διαρκή καραντίνα! Για να καταλάβετε, δεν θυμάμαι ούτε ποιος μας έκανε το μάθημα. 
Όταν μιλάμε για μάθημα "Νεα Ελληνικά", μη φαντασθείτε κάτι τρομερό, εμείς γράφαμε έκθεση βασικά. Γιατί για ανάγνωση και σχολιασμό νέων Ελλήνων συγγραφέων ποτέ δεν είχαμε ώρες διαθέσιμες. Όμως μας «βαθμολογούσαν απλόχερα» στην έκθεση ιδεών και δεν μας λέγανε πως θα πρέπει να τη γράψουμε!
Αν θυμάμαι, μονάχα ο Άρης (που έγινε αργότερα δημοσιογράφος) κατάφερνε να πάρει όχι άριστα, αλλά ανθρώπινο βαθμό. Και τον ζηλεύαμε φυσικά.
Πως γινόταν το μάθημα; Πολύ απλά μας έλεγαν, βγάλτε ένα χαρτί και γράψτε μια έκθεση με θέμα: “αποταμίευση” πχ….η «τι γνωρίζετε για το ΝΑΤΟ». 
Μα, να σου γράψω για το ΝΑΤΟ, αλλά δεν πρέπει πρώτα να μάθω για το 2ο παγκόσμιο πόλεμο; Μήπως κάτι για το πρώτο πρώτο; 
Εμείς μόλις και προλάβαμε τη μάχη του Μάρνη!
Που τα θυμάμαι; Έλα ντε, απόκτησα μνήμη ελέφαντα!
Στη 5η και 6 τάξη, του 6ου αρρένων, μίσησα τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη!
Αλλά τον ανακάλυψα πάλι και τον αγάπησα λίγα χρόνια αργότερα, στην Ε.Α, αλλά και μετά, όταν απόκτησα μερικά βιβλία του.
Τα μαθηματικά; άλλη τρέλα.
Χημεία; Έμεινα στο H2O. Όμως, λίγα χρόνια μετά, το 1974, έκανα μόνος μου τις συνταγές και τις εμφανίσεις των φιλμ και των φωτογραφιών μου.
Να πω και για τα θρησκευτικά; 
Θα το πω όσο ποιο ήπια μπορώ. 
Έμαθα πολύ αργότερα, από ένα καθηγητή μαθηματικό και πολύ καλό φίλο κάτι για τη Παλαιά Διαθήκη και τις αντιδράσεις ομάδας 150 καθηγητών που τους εξύψωσε στην εκτίμηση που τους είχα. Αλλά δεν είναι του παρόντος, και προφανώς κανείς  τους δεν ήταν στο 6ο. 
Τα απλά πράγματα που μάθαμε στο φροντιστήριο για να μπούμε όσοι τυχεροί, ή άτυχοι στην ανώτατη παιδεία, στο δημόσιο σχολείο μας ήταν terra incognita.
Κανείς δεν ήθελε να μας μιλήσει για αυτά...
Η γεωγραφία και η κοσμογραφία;
-Τι κάνετε; πως είστε; 
-Καλά ευχαριστώ.
Κάτι πήγε να γίνει με τη τριγωνομετρία, αλλά στράβωσε άδοξα!
Τι να τη κάνουμε τη γεωγραφία και τη κοσμογραφία; «Άχρηστη γνώση»!
Μα κι όταν κάναμε την υπέρβαση, και γράφαμε πρόχειρο διαγώνισμα, ή λέγαμε στη προφορική εξέταση περισσότερα από όσα έγραφαν τα βιβλία, και πάλι ο μέγιστος βαθμός ήταν ο ελάχιστος. Μόνο δυο συμμαθητές μου πήραν 15 στο απολυτήριο και δεν ήταν σπασίκλες!
Πως να ξεχάσω το επεισόδιο με  “τα προϊόντα της βορείου θαλάσσης”;
-Πείτε μας κύριε Δ…...τι γνωρίζετε για τα προϊόντα της βορείου θαλάσσης;
Και η απάντηση:
- μπακαλιάροι, σαρδέλες, ρέγγες, κύριε καθηγητά.
- αρκεί, καθίστε κύριε Δ…., για να μη σας βάλω 3, σας βάζω 4! είπε οργισμένος ο καθηγητής.
Η συνέχεια ήταν μονόδρομος! Έγινε χαμός, χάχανα και καζούρα.
Και εσείς κύριε Γλυνέ; τι γνωρίζετε για το θέμα μας; Αυτό το «κύριε» μου έκοψε λίγο τα γόνατα! Ήταν αυστηρή η ερώτηση στην αφεντιά μου, προεξόφληση ίσως της αποτυχίας μου.
Και η δική μου θριαμβευτική απάντηση:
- σαρδίνη, αρίγη, βακαλάος, που τρέφονται με κριλ που τρέφεται με πλαγκτόν το οποίο υπάρχει άφθονο στα παγωμένα και καθαρά νερά της βορείου θαλάσσης.
Αρκεί, μπράβο παιδί μου, πήγαινε στη θέση σου: θα σου βάλω 13, γιατί ο προηγούμενος βαθμός σου ήταν 12!
Μιλάμε, έσκισα!
Πήγα να του πω: κύριε καθηγητά, και τη προηγούμενη φορά στα προφορικά με τσακίσατε, και στο πρόχειρο διαγώνισμα με φιλέψατε πλουσιοπάροχα. Αλλά ο θεός με φώτισε και το βούλωσα.
Τις αποβολές τις είχανε στο τσεπάκι!
Άλλα χάχανα...δικαιολογημένα ίσως, γιατί άντε να ζητήσεις στο μπακαλικάκι της γειτονιάς σου μια αρίγη και 125 γραμμάρια σαρδίνες!
Αλλά τότε ήταν 1965-66. Σήμερα ούτε το λεξικό διόρθωσης του κειμενογράφου δεν τις αναφέρει αυτές τις λέξεις.
Να είναι καλά ο Μπαμπινιώτης!
Η ενηλικίωση.
Οι μαθητές της 6ης τάξης, του 6ου γυμνασίου αρένων, της χρονιάς 1966, έγιναν πολίτες, χρήσιμοι στη κοινωνία. Κάποιοι μορφώθηκαν με δικά τους μέσα, όπως πχ εγώ. Κάποιοι πέρασαν στην ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση παρά τους τραγικά χαμηλούς βαθμούς απόλυσης του κολαστηρίου μας.
Κάποια "κούτσουρα" αποδείχτηκε πως μπόρεσαν να μάθουν πάρα πολλά, σαφώς περισσότερα από όσα είχε ποτέ φανταστεί ο σύλλογος των καθηγητών μας. 
Εγώ πχ, πήγα σε σχολή γραφιστικής, έγινα αυτοδίδακτος φωτογράφος χάρη σε μια τεράστια βιβλιοθήκη που απόκτησα και χάρη στο διαδίκτυο, αργότερα με έκαναν συντάκτη τεχνολογίας της φωτογραφίας, και διευθυντή φωτογραφικού τμήματος. Κατάφερα ότι έγινα  ερευνώντας τας γραφάς εκτός διδακτέας ύλης. Διάβασα οικονομία και ψυχολογία και ιστορία, απόκτησα μια συλλογή από κινηματογραφικά έργα και δίσκους μουσικής, και συνεχίζω...
Ο συμμαθητής μου ο Στέφανος, έγινε σκηνοθέτης και εξαιρετικός φωτογράφος και συντηρητής έργων τέχνης. Ο Άρης έγινε δημοσιογράφος. Ο Μάνος τραπεζικός, και ο Κ…..το ίδιο. Υπάρχουν και άλλοι που δεν έχω επαφή, αλλά βρήκαν το δρόμο τους και εύχομαι να ζουν καλά.
Έχω τέλος πάντων συγκρατήσει τα περισσότερα ονόματα των συμμαθητών μου.
Σήμερα, όλοι οι παλιοί συμμαθητές μου πέρασαν τα 73 έτη από γεννήσεως και λιγοστεύουν ακολουθώντας τη φύση και το κύκλο της ζωής.
Τα στραβά του εκπαιδευτικού μας «συστήματος» θέλω να τα θυμίσω στους νεότερους γιατί είχα εφιάλτες για πολλά χρόνια μετά.
Ακόμη και ως «ελεύθερος» άνθρωπος είχα απωθημένα και τραύματα που τα ξεπέρασα εφαρμόζοντας όσα έμαθα από την «εισαγωγή στη ψυχανάλυση» του Σ. Φρόιντ , που διάβασα όσο υπηρετούσα.
Το ποιο μεγάλο σχολείο τελικά ήτανε η θητεία.
Αναρωτιέμαι σήμερα, γιατί στα κομμάτια στα αρχαία δεν πήρα ποτέ μου πάνω από 13 όταν μπορούσα να μεταφράσω όλα τα κείμενα, να βρω τα συντακτικά τεχνάσματα, όταν δεν έκανα ορθογραφικά λάθη, έβγαζα εύκολα το νόημα και τη περίληψη. Όσο για την ιστορία; δεν αφήνω βιβλίο για βιβλίο ακόμη σήμερα, κι όμως ο ποιο μεγάλος βαθμός που πήρα ήταν 16!
Έχω ακόμη μια ερώτηση κι ας γνωρίζω πως δε θα πάρω απάντηση: από μικρός λοιπόν, από τη δεύτερη κι όλα τάξη δημοτικού, μου άρεσε το διάβασμα, το λάτρευα. Ειδικά τα ιστορικά κείμενα, και τα λογοτεχνικά. Στο γυμνάσιο κάθε ημέρα διάβαζα μέχρι αργά το βράδυ κάποιο βιβλίο. 
Γιατί λοιπόν, παρά το ότι το πρώτο μήνα κάθε σχολικής χρονιάς, είχα διαβάσει όλο το βιβλίο -συλλογή νέων ελληνικών κειμένων, δεν θυμάμαι τίποτα από τη διδαχή των νέων ελληνικών; Ίσως και να μην ήμουν πραγματικά μέσα στη τάξη! Θυμάμαι τα κείμενα, τη διδασκαλία δεν θυμάμαι.
Γιατί δεν μας είπε κανείς διαβάστε «κούτσουρα» και αυτό το βιβλίο μπας και γίνετε άνθρωποι;
Μου άρεσε η λογοτεχνία, κι όμως δεν πήρα ποτέ μέσο όρο πάνω από 12 άντε 13! 
Ζήτω το σύστημα!
Μετά από χρόνια, έμαθα πως το σύστημα μας θέλει βλάκες, πειθήνια όργανα, εργάτες, δεν το ενδιαφέρει η γνώση, αλλά η πειθαρχεία παντός κατώτερου προς πάντα ανώτερο.
Έτσι, λίγοι επέπλεαν στο κάτεργο που ήταν κτισμένο δίπλα -κολλητά στις φυλακές του Βαριώτη! Για παραδειγματισμό; Τυχαίο;
Ήταν τα καλύτερά μου χρόνια, και μου έμαθαν επιτυχώς να μην ονειρεύομαι….
Το δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης λιγοστή γνώση και μου φόρτωσε εφιάλτες!
Και για το τέλος, φύλαξα ίσως το πλέον ενδιαφέρον για τους διδάσκοντες, αν αγαπάνε αυτό που πάνε να κάνουν.
Έγινα και δάσκαλος φωτογραφίας από αγάπη στους ανθρώπους και τη φωτογραφία. Είχα αρκετούς φίλους και μαθητές, που ακόμη «δάσκαλε» με φωνάζουν στο δρόμο. Διατηρώ μερικά blog με φωτογραφίες, και κείμενα σαν αυτό που διαβάσατε μόλις τώρα. Φυσικά και κάνω λάθη διατύπωσης και σύνταξης, αλλά μήπως και το Δημοσθένη το καταλάβαινε κανείς τότε ή τώρα; Εδώ δεν καταλαβαίνουν το κοσμοκαλόγερο, το μπάρμπα Αλέξανδρο!
Δεν είναι το εκπαιδευτικό σύστημα που μας καταπίνει όλους, ούτε το πόσο καλοί είμαστε στο είδος μας. Το βόλεμα, η νιρβάνα, και το «εγώ θα αλλάξω τον κόσμο» μας ευνουχίζει. Εγώ για παράδειγμα μόνος μου έμαθα να λύνω και να δένω υπολογιστές, γραφικά με basic, γενικότερα γραφικά με υπολογιστές, επεξεργασία εικόνας (τα βασικά), word, excel, power point, jumla, Αγγλικά, κλπ.
Δεν αγαπάμε τους νέους μας, τα παιδιά μας, τους μαθητές μας, δεν τα βοηθάμε αν κρίνω από αυτά που έζησα, και ζω, και βλέπω. Μα δεν τα ξέρω όλα, ελπίζω κάποιοι να κάνουν αυτό που τάχθηκαν με αγάπη, τολμώ, προσπαθώ, σκαλίζω, αμφισβητώ, ακούω τις αυθεντίες, αλλά διατηρώ το δικαίωμα άποψης, γνώμης, απόφασης.
Τώρα που το σκέφτομαι πώς να ήμουν καλός μαθητής τότε;
Το σύστημα είναι ίδιο για όλους τους δάσκαλους και καθηγητές του δημόσιου, όμως γιατί θυμόμαστε και αγαπάμε μέχρι το τέλος της ζωής μας κάποιους; Ε; γιατί;
Ως ένας μέτριος, πρώην μαθητής του γυμνασίου, αλλά αεί διδασκόμενος,  αφιερώνω αυτό το κείμενο στους ανά τους αιώνες λιγοστούς αλλά άξιους δασκάλους.
Γιάννης Γλυνός