Αυτονομία φωτογράφισης

Η παγκόσμια σταθερά:

-« το κόστος να μικραίνει, να μεγαλώνει το κέρδος».

Αυτή η σταθερά, θα έλεγα πως έχει εφαρμογή ως κανόνας πλέον στη παραγωγή οποιουδήποτε προϊόντος η παροχής υπηρεσίας. Νομίζω πως όλα εκεί τείνουν.

Για τη φωτογραφία ειδικά, που είναι το δικό μου αντικείμενο εδώ και χρόνια, έχω κάνει κάποιες σκέψεις, έχω εφαρμόσει κάποιες αρχές, έχω κάνει δοκιμές και έχω καταγράψει τα αποτελέσματα.

Ίσως ενδιαφέρει η συνέχεια κάποιους, ίσως όχι. Όμως επειδή το μοίρασμα είναι της μόδας, θα μοιραστώ τις εμπειρίες και τη γνώση μου με όποιον έχει την υπομονή να διαβάσει τα ποιο κάτω, κι ας με πει στο τέλος υπερβολικό, ή σχολαστικό, ή υστερικό.

Αρχικά, εφαρμόζω αυτή την αρχή εδώ και καιρό, πριν ακόμη περάσω από το φιλμ στα ψηφία.

Έτσι ποτέ δεν κούραζα το κλείστρο της μηχανής που χρησιμοποιούσα με άσκοπες λήψεις. Για δοκιμές και πειραματισμούς για να μάθω ή να δω κάτι, για ποιο καλό φωτογραφικό αποτέλεσμα ίσως ναι, τραβούσα περισσότερες της μιας φωτογραφίες. Άσκοπα κλικ όμως για να δείξω στον άλλο πόσο γρήγορη ήταν η δική μου μηχανή, όχι, ποτέ.

Αν η μηχανή μείνει από κλείστρο, τότε πάμε για άλλη μηχανή, ή άλλο κλείστρο. Και καλά να μείνει από βλάβη εκτός εργασίας. Αν όμως συμβεί σε κάποια αποστολή;

Πάμε τώρα στην εξοικονόμηση ενέργειας του σώματος και του μυαλού. Ποτέ υπερβολές, όλα με μέτρο για να υπάρχει απόθεμα και να μη χρειαστεί να κάνω πάλι την ίδια εργασία, ή να πάω σε κάποιο χώρο που σημαίνει έξοδα κίνησης επί πλέον. Τρέξιμο όταν πρέπει, χαλαρά όταν υπάρχει τρόπος για να ξεκουραστώ. Γιατί ποτέ κανείς δεν γνωρίζει τι μπορεί να προκύψει μέχρι το τέλος μιας εργασίας, ή αποστολής.

Και φυσικά υπήρχε και θα υπάρχει πάντα με κάθε μηχανή το πρόβλημα της ενέργειας που ρέει από τη μπαταρία προς το κύκλωμα της μηχανής μας. Εδώ και μερικά χρόνια όλες οι μηχανές χρησιμοποιούν επεξεργαστή. Ήδη από την εποχή του φιλμ, τα τελευταία αξιόλογα μοντέλα εστίαζαν και υπολόγιζαν την έκθεση με τη βοήθεια επεξεργαστή. Μια ένα σετ μπαταριών πχ με τη Canon 1n RS π μέγιστος αριθμός φιλμ 36 στάσεων ήταν 40 φιλμ με αυτόματη προώθηση και επαναφορά. Να θυμίσω ότι το μηχανάκι αυτό τραβούσε με ρυθμό 10 καρέ/δευτερόλεπτο! Η επαναφορά στη κασέτα ήθελε μόλις 4 δευτερόλεπτα! Πριν από αυτή την εποχή, όλα γινόντουσαν χειροκίνητα και δεν υπήρχε ενεργειακό κόστος στη φωτογράφιση (μπαταρίες). Όμως, ο φωτογράφος είχε να αντιμετωπίσει το κόστος των φιλμ, των εμφανίσεων, των δοκιμίων και των τελικών εκτυπώσεων.

Σήμερα οι ψηφιακές φωτογραφικές έχουν ξεπεράσει αυτές τις δυνατότητες. Το κόστος φωτογράφισης είναι σχεδόν μηδενικό σε σύγκριση με αυτό προ εικοσαετίας και πίσω που καίγαμε τα φιλμ. Όμως παραμένει ως πρόβλημα η σκόπευση μέσα από το καθαρά οπτικό σκόπευτρο που είναι η πλέον οικονομική λειτουργία από άποψη ενέργειας – κόστους λειτουργίας, τραβάμε-δεν τραβάμε φωτογραφίες. Δηλαδή, μπορούμε να σκοπεύουμε, να βλέπουμε, να συνθέτουμε δίχως τη βοήθεια της μπαταρίας αν το σκόπευτρο είναι οπτικό.

Αυτό σημαίνει πως μπορούμε να έχουμε τη μηχανή παρά πόδα όσες ώρες , ημέρες, μήνες χρειαστεί, αρκεί να μη τραβάμε ψηφιακές φωτογραφίες αλλά να σκοπεύουμε μέσα από παράθυρο στο κόσμο.

Το οπτικό σκόπευτρο κάθε τύπου σπανίζει ολοένα περισσότερο στα νεώτερα μοντέλα και αντικαθίσταται από το ηλεκτρονικό και την έγχρωμη ψηφιακή οθόνη. Μέσα από αυτή είναι διαθέσιμες οι απίστευτα πολλές ρυθμίσεις – κατάλογοι - menu. Μιλάμε για ρυθμίσεις που οι μηχανές που γράφανε σε φιλμ δεν είχανε. Την ηρωική εποχή μόνο διαφράγματα και ταχύτητες είχαν οι μηχανές που μπορούσε ο φωτογράφος να ρυθμίσει.

Έτσι η τροφοδοσία με ηλεκτρική ενέργεια έγινε το βασικό πρόβλημα της σύγχρονης φωτογραφικής μηχανής.

Η λήψη των ψηφιακών φωτογραφιών σήμερα έτσι κι αλλιώς απαιτεί αρκετή ενέργεια που εξαρτάται άμεσα από:

το μέγεθος των αρχείων,

το ειδικό πρόγραμμα έκθεσης-εστίασης,

το αν έχουμε ενεργό και το σταθεροποιητή εικόνας και την αυτόματη εστίαση μόνιμα, ή για κάθε μια λήψη με το πάτημα του κουμπιού,

αν χρησιμοποιούμε και το ενσωματωμένο φλας,

αν καταγράφουμε αρχεία RAW, Tiff, συμπιεσμένα, ή ασυμπίεστα.

Αλλά το βασικότερο που στραγγίζει τη μπαταρία είναι η σκόπευση μέσα από την ηλεκτρονική έγχρωμη οθόνη ή το ηλεκτρονικό σκόπευτρο. Αν και η πρόοδος των ηλεκτρονικών είναι αλματώδης, είναι γεγονός πως δίχως φορτίο στην μπαταρία οποιαδήποτε ρύθμιση, ή σκόπευση, ή έλεγχος δεν είναι εφικτός σε μια ψηφιακή μηχανή. Όσο για τις μπαταρίες, όσο είναι καινούριες αντέχουν ικανοποιητικά. Ειδικά οι μπαταρίες λιθίου που δεν έχουν «μνήμη» προσφέρονται ως λύση για όλες τις ψηφιακές συσκευές, αλλά, το όριο ζωής είναι 3-4 έτη και προοδευτικά μετά το πρώτο χρόνο γερνάνε.

Μια λύση είναι ένας ηλιακός φορτιστής, ή πρόσθετες μπαταρίες. Υπάρχει ανάγκη να γίνεται πολύ καλός υπολογισμός των πόσων λήψεων ή για πόσες ώρες θα χρειαστεί να φωτογραφίσουμε. Από τις προηγούμενες εμπειρίες ο μέγιστος αριθμός λήψεων ήταν 500-600 ανάλογα με το τύπο μπαταρίας, ή 2-3 ώρες συνεχούς φωτογράφισης. Με διακοπές τροφοδοσίας ανάμεσα στα διαστήματα που η μηχανή δεν χρειαζόταν, και με κάποιες ειδικές ρυθμίσεις σπάνια η αυτονομία μπόρεσε να φτάσει τις 6 ώρες.

Αυτό απλά σημαίνει άγχος για το φωτογράφο που πρέπει πέρα από όλα τα άλλα να προσέχει και τη τροφοδοσία της μηχανής.

Αν η μηχανή δέχεται αλκαλικές μπαταρίες τις βρίσκουμε εύκολα, είναι μιας χρήσης, αλλά φυσικά κοστίζουν, πράγμα που ανεβάζει το λειτουργικό κόστος φωτογράφισης. Μπορεί να μη σας φαίνεται τραγικό, ωστόσο το κόστος μετράει. Επί πλέον για μεγαλύτερη αυτονομία πρέπει να μεταφέρουμε περισσότερες μπαταρίες που έχουν βάρος και μετά θα πρέπει να τις ξεφορτωθούμε κάπου, να τις μεταφέρουμε πίσω μέχρι να τις ρίξουμε σε ειδικό κουτί για να μην επιβαρύνουμε το περιβάλλον. Σκεφτείτε το.

Για ερασιτεχνική και ευκαιριακή φωτογράφιση αυτά είναι ίσως περιττά και ψιλά γράμματα.

Αν όμως χρειαστεί να περπατήσετε μία-δυο, ή και τρεις ημέρες σε μια έκθεση αυτοκινήτων, ή φωτογραφικών με τη μηχανή στο χέρι και σε αναμονή γιατί από περίπτερο σε περίπτερο τίποτα δεν είναι ίδιο, τότε ελάτε να τα πούμε.

Να γιατί ότι και να γίνει, ότι και να μου πουν εγώ τη μονοοπτική ρεφλέξ, η τη τηλεμετρική ψηφιακή, ή με φιλμ, δεν τις αλλάζω με τίποτα σε αυτές τις περιπτώσεις.

Με τίποτα ασφαλώς και με εξαίρεση ίσως κάποια ειδική φωτογράφιση που δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, η μονοοπτική σκόπευση είναι η παγκόσμια σταθερά.

Έχουμε όμως και κάποιες αλλαγές στο τρόπο που φωτογραφίζουμε που ποτέ δεν υπήρχαν πριν, πχ η ευκολία περιστροφής της έγχρωμης ψηφιακής οθόνης σκόπευσης που διαθέτουν ορισμένες ψηφιακές dSLR ή κάποιες ακριβές Compakt Αυτό είναι κάτι που μπορεί να ανατρέψει τη παγκόσμια σταθερά και να θέσουμε το παράγοντα κόστος στο περιθώριο για κάποια ειδική εργασία, ή σύντομη αποστολή. Δεν θα ήθελα ποτέ πλέον να αποκτήσω ψηφιακή φωτογραφική μηχανή που να μη διαθέτει και περιστρεφόμενη οθόνη σκόπευσης.

Και οι κάρτες μνήμης είναι πρόβλημα οικονομίας. Αν έχουμε λίγες και μεγάλες αλλάζουμε ποιο σπάνια, κοστίζουν όμως περισσότερο και από ότι έχουμε δει, κάποια στιγμή μας αφήνουν χρόνους. Άρα; Περισσότερες, μικρότερες και φθηνότερες; Μάλλον ναι.

Η απάντηση είναι πως ανάλογα με την εποχή (τιμές αγοράς) αγοράζουμε κάρτες με τη ποιο καλή σχέση απόδοσης και χωρητικότητας προς τη τιμή ραφιού.

Κανόνες σος.

Αν θελήσουμε να φωτογραφίσουμε με τη μέγιστη δυνατή οικονομία ρεύματος με μια σύγχρονη ψηφιακή φωτογραφική μηχανή θα πρέπει να κάνουμε τα παρακάτω:

1)     εστίαση με το χέρι (αν γίνεται).

2)     αυτόματο πρόγραμμα έκθεσης  (Ρ) για ταχύτερη ολοκλήρωση της σωστής έκθεσης για να πάμε στην επόμενη λήψη μειώνοντας το χρόνο αναμονής με τα πάντα ενεργά.

3)     αρχεία JPG μεσαίου μεγέθους αν και θα έχουμε περιορισμό ποιότητας.

4)     αποκλεισμό σταθεροποιητή εικόνας.

5)     όχι χρήση του ενσωματωμένο φλας.

6)     όχι HDR.

7)     έλεγχο φωτογραφιών μόνο όταν χρειάζεται κι όχι αυτόματα με κάθε λήψη.

8)     κλείνουμε τη παροχή ρεύματος όποτε είναι εφικτό για να πάρουν όσο φορτίο μπορούν οι μπαταρίες στο χρόνο που δεν χρησιμοποιούνται.

9)     κρατάμε ζεστή τη μηχανή στο μεγάλο κρύο κάτω από 4 βαθμούς.

10)πατάμε το κουμπί μόνο όταν είμαστε σίγουροι για τη φωτογραφία που θέλουμε.

11) ακόμη και η ενεργή αυτόματη εστίαση καταναλώνει ρεύμα, αν δεν χρειάζεται κλείστε τη.

12) Αποφύγετε τις συχνές αλλαγές ρύθμισης, πχ της ευαισθησίας, ή του χρώματος.

13)Με αυτά και με τα άλλα θα μπορέσετε να φτάσετε μακριά, ίσως και αρκετά μακριά τη φωτογράφιση και να μη ξεμείνετε από ενέργεια. Ωστόσο τη παγκόσμια σταθερά δεν θα τη φτάσετε από άποψη τροφοδοσίας αν δεν έχετε μια dSLR.

Υπερβολικός; Ίσως, αλλά «αν δεν πάθεις δεν θα μάθεις»…

Γιάννης Γλυνός