Βλέπω φωτογραφίες και τα γραφτά μου και θυμάμαι*.
*20 Ιουνίου 2016 έγινε η πρώτη δημοσίευση.
Όταν ταράζεις τα θολά νερά, τα κάνεις ακόμη πιο θολά, ειδικά όταν έχεις δίκιο.
Πριν ακολουθήσω τη φωτογραφία, πήγα τρία χρόνια σε σχολή γραφιστικής, έκανα πολλές ώρες ελεύθερο σχέδιο, τεχνικό σχέδιο και ζωγραφική, άρχισα να βλέπω χωρίς φακό. Γράφτηκα στην ΕΦΕΔΗΦ, μετά από δυο χρόνια, εξελέγχτηκα μέλος στο ΔΣ της ένωσης, τα επόμενα δυο με έκαναν πρόεδρο. Στα συμβούλια της ένωσης προσπάθησα να περάσω μέθοδο και αποτέλεσμα, τους έβαζα όριο χρόνου στις τοποθετήσεις τους, να δείχνουν σεβασμό στο χρόνο των ακροατών, να προτείνουν μόνον όσα μπορούν να κάνουν, να ζητάνε συνεργασία αν δεν μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα, αλλά να γίνει έργο, διαφορετικά να πάμε σπίτια μας. Εφάρμοσα την τακτική ενημέρωση όλων των μελών κάθε μήνα. Καλά περάσαμε, χορτάσαμε ξενύχτια, ας είναι καλά ο γραμματέας μας που δεν κρατούσε τα πρακτικά! Έκανα δηλαδή και το γραμματέα. Το 1994 έγινε υποχρεωτικά ανανέωση των καταστατικών σε όλους τους συλλόγους και διαγραφές μελών που χρωστούσαν ή δεν παρουσιαζόντουσαν στις συνελεύσεις. Μείναμε τότε 65 ενεργά μέλη στην ΕΦΕΔΗΦ.
Η έξοδος
Όταν παρέδωσα στη γενική συνέλευση για το επόμενο συμβούλιο (1996), μπήκε σε ψηφοφορία στη γενική συνέλευση να αυξηθεί η συνδρομή από 5.000/έτος δραχμές στις 12000. Όμως ήταν πολλοστή φορά που ένα συμβούλιο δεν μπορούσε να εισπράξει ούτε τις 5000 δραχμές! Προς τι λοιπόν η αύξηση; Δήλωσα πριν τη ψηφοφορία πως αν εγκριθεί η πρόταση, εγώ ζητώ από τώρα τη διαγραφή μου.Εγκρίθηκε η πρόταση και έφυγα οριστικά, δεν είχα πρόβλημα να πληρώσω το ποσό αλλά δεν ήταν για εμένα αυτοί οι παραλογισμοί. Ήταν θέμα λογικής και ηθικής από τη στιγμή που ούτε μια έκθεση, η έστω μια δωρεά δεν εγκρίθηκε. Το ταμείο θυμάμαι, το παράδωσε ο ταμίας με περίπου 500.000 δραχμές της εποχής κατατεθειμένα άτοκα στη τράπεζα!
Συμμετοχή σε συμβούλια ΑΕ.
Δεν ήξερα, αλλά έμαθα να σκέφτομαι και να συσκέφτομαι, να παίρνω αποφάσεις που κάναμε έργο, ο καθένας το μερτικό του. Δεν μου άρεσαν οι ατέλειωτες συζητήσεις και οι αναβολές, ο καθένας έλεγε την άποψή του καθαρά και σύντομα, αναλάμβανε ένα μέρος του έργου αν μπορούσε αλλά το τελείωνε. Την εμπειρία μου από το συνδικαλισμό τη μετέφερα στην λήψη αποφάσεων στα συμβούλια των περιοδικών όπου εργάστηκα αλλά έγινα “γραφικός” για τις αλήθειες που έλεγα. Αυτά την εποχή των “παχουλών αγελάδων”.
2001, κόσμος ποτέ δε θα είναι πλέον ίδιος.
Το 2001 ρίξανε τους δυο πύργους, την ημέρα εκείνη ήμουν σε αποστολή στην έκθεση αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης. Την ίδια χρονιά είχε γίνει το παγκόσμιο συνέδριο για το μέλλον του πλανήτη. Έμαθα πως υπάρχει κάποιος Έρικ Πιάνκα που μελετούσε στην έρημο τα ερπετά και δεν μάσαγε τα λόγια του. Η πλούσια Αργεντινή πτώχευσε το 2002. Η πανέμορφη Ισλανδία των 320.000 ψυχών, το 2007 είχε χρέος 900% του ΑΕΠ, αλλά τα κατάφερε και πέταξε έξω τους δανειστές λίγα χρόνια μετά! Εμείς πτωχεύσαμε κατά άλλους το 2004, κατά άλλους το 2008 που σπάσανε οι φούσκες, κατά άλλους το 2010. Ούτε σε αυτό συμφωνήσαμε. Μπήκαμε στα μνημόνια το 2010, έπεσαν οι πρώτες δραστικές μειώσεις. Το2011 με σχόλασαν. Το 2012 όλοι οι συνάδελφοι εργαζόμενοι έμειναν στο δρόμο. Χάθηκαν περιουσίες και ζωές. Το 2014 μπήκανε περιορισμοί ανάληψης στα δικά μας χρήματα που τα είχανε στριμώξει οι τράπεζες για να σωθούν. Ως ράτσα, οι Έλληνες σχεδόν πάντα διαφωνούμε απλά για να διαφωνήσουμε, να έχουμε άποψη. Έτσι απομένουν οι λίγοι οργανωμένοι, πιστοί και φίλοι που θα βρεθούν στη πρώτη γραμμή να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά. Αναγκαστικά αυτοί οι λίγοι δείχνουν να λειτουργούν ως "ομάδα-κομάντο" και συχνά παρεξηγούνται. Ωστόσο, κάποιοι έλεγαν πως θα φτάσουμε εδώ μπαίνοντας στην ΕΟΚ και δεν ακούγαμε…και δεν ήταν μόνο δεξιοί, ή μόνον αριστεροί οι ψάλτες. Αμ δεν ήταν μόνο η ΕΟΚ! Ήταν και η ψηφιακή επανάσταση και οι ελεύθερες αγορές, και ο υπέρ-καταναλωτισμός και το σπάταλο και ανίκανο κράτος και οι τράπεζες, και οι επιχειρήσεις με δανεικά... Ήταν και ο καφές που εδώ πουλιόταν 5€ και στη Πορτογαλία 1€ την ίδια εποχή. Έχω παραστεί σε ένα Πανελλήνιο συνέδριο των φωτογράφων ως πρόεδρος της ΕΦΕΔΗΦ, δεν θυμάμαι χρονιά αλλά πρέπει να ήταν μάλλον το 1997. Όλο το πρωί βαλαντώσαμε με προσφωνήσεις και καλωσορίσματα πολιτικών. Όταν μπήκαμε στο ψητό είχαμε ήδη αποκάμει. Αν και τέθηκαν όλα τα σοβαρά προβλήματα και μάλιστα με πρόβλεψη για τα επόμενα δραματικά χρόνια, οι νόμοι της Δημοκρατίας μας και της ελεύθερης αγοράς δεν άφησαν περιθώρια για κάποια δραστική, συλλογική απάντηση στον από τότε πόλεμο κατά των φωτογράφων κάθε ειδικότητας. Και υπήρχε ακήρυχτος πόλεμος, μουλωχτός και άδικος.
Ο χορός του Ζαλόγγου
Είμαστε από τότε αδύναμοι οι φωτογράφοι, διαιρεμένοι, ο καθένας για τον εαυτό του, φοβερά ανταγωνιστικοί, ανασφαλείς και εγωιστές. Ωστόσο είχαμε εργασία, ακόμη. Σήμερα, το 2016, οι περισσότεροι συνάδελφοί δεν μπορούν ούτε τα βιβλία να κλείσουν, ούτε σύνταξη να πάρουν, έχουν παγιδευτεί. Δεν απέτυχε όμως ο συνδικαλισμός, όλοι εμείς αποτύχαμε και φυσικά δεν τα φάγαμε μαζί.
Θυμάμαι πως είπα στους εκδότες των περιοδικών που εργάστηκα ότι ο "ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ" θα συνεχίσει να βγαίνει στα περίπτερα, αλλά εμείς θα κλείσουμε και ήταν τέλος του 2009. Όπως και έγινε το 2012 όταν βγήκε το τελευταίο τεύχος του RAM και του Hitech. Σήμερα εξακολουθούν να κυκλοφορούν με προβλήματα ίσως, αλλά κυκλοφορούν δυο φωτογραφικά περιοδικά στην Ελλάδα και κανένα για τεχνολογία υπολογιστών και οικιακών συσκευών. Και αυτό γιατί ; Γιατί οι φωτογράφοι δεν είναι χρήστες, είναι τεχνίτες, είναι “μαστόροι”, είναι δημιουργοί και είναι καλλιτέχνες, ακόμη.
Ένα συνέδριο φωτογράφων κάθε χρόνο μέχρι να βγούμε από τη κρίση ίσως θα βοηθήσει το κλάδο. Ακόμη κι αν δεν γίνει κάτι, και μόνο οι ανταλλαγή απόψεων καλό θα κάνει σε όλους γιατί κανείς δεν τα ξέρει όλα. Όπως και να έχει, εγώ τουλάχιστον δεν θα ξεχάσω τις όμορφες στιγμές που πέρασα με συναδέλφους σε συμβούλια, συνελεύσεις, συνέδρια, εκλογές, απολογισμούς κλπ. Μου αρέσει να ακούω αντίθετες απόψεις και να μαθαίνω. Τουλάχιστον αυτός που εκφράζει όπως μπορεί την αντίθετη άποψη, δεν είναι κόλακας! Σκιάζομαι τους κόλακες.
Σήμερα 2020
Συνταξιούχος πλέον σήμερα εύχομαι σε όλους να ανακάμψουν και να μη ξεχνάνε ποτέ πως η φωτογραφία εκτός από τεχνική και εμπόριο είναι και καλή τέχνη, κάτι που με τον όρο imaging μας έκαναν να το ξεχάσουμε. Σήμερα, (τέλος σχεδόν Ιουνίου του 2016 γράφτηκε αυτό το κείμενο), βλέπω το επάγγελμα του φωτογράφου, όπως αυτό διαμορφώθηκε στη χώρα μας, να χάνεται. Ολοένα περισσότερες ψηφιακές μηχανές πουλιούνται, ολοένα στερεύει το χρήμα που κυκλοφορεί και ολοένα πιο πολύ η καθαρή και αυθεντική φωτογραφία δεν θεωρείται πλέον τέχνη. Οι ερασιτέχνες δεν ακούν πλέον συμβουλές, όλοι τα ξέρουν όλα, οι επαγγελματίες κουράστηκαν, δεν θέλουν να σώσουν πλέον το κόσμο. Πόλεμος από τα ΜΜΕ, πόλεμος από τους εμπόρους, πόλεμος από τη παραοικονομία και άρχοντας της αδικίας; Το κράτος μας. Δεν ξέρω αν αυτό βοηθήσει, αλλά το 2001 σε ένα παγκόσμιο συνέδριο για το μέλλον του πλανήτη, ειπώθηκε από το κύριο Πιάνκα πως πρέπει να λιγοστέψουμε κατά 80%. Ή πρέπει να περιορίσουμε τη κατανάλωση ανάλογα και πάλι 80% γιατί το διαστημόπλοιό μας, η γη, δεν μας αντέχει για πολύ. Και ρωτάμε όλοι, ποιοι καταναλώνουν πολλά; οι φτωχοί που δεν μπορούν ούτε να τραφούν; Τώρα είμαστε στο 2020 και η κλιματική αλλαγή τρομάζει περισσότερο από τη παγκοσμιοποίηση! Αν γίνει ένα πανελλήνιο φωτογραφικό συνέδριο και οι σύνεδροι δεν το έχουν κατανοήσει αυτό, τότε λυπάμαι αλλά όλα τα άλλα είναι φιλολογία. Όταν ένας ολόκληρος λαός το μόνο που σκέφτεται είναι πως θα μπορέσει να τραφεί και να πληρώσει τους φόρους, θα είναι εγωισμός οι φωτογράφοι να θέλουν να ζήσουν σαν άρχοντες. Περαστικά μας.Τότε, το 2016, είχα ζητήσει να μην δημοσιευθεί το όνομά μου.Σήμερα, το 2020 εγώ επιζώ με τις μνήμες και τις φωτογραφίες μου, αλλά ο κόσμος γύρω πνίγεται καίγεται, βουλιάζει, πεινάει, ξαναζεί τα σταφύλια της οργής και το αυγό του φιδιού.Είμαι αυτοδίδακτος φωτογράφος και συνταξιούχος, έχω προσαρμόσει και εμπλουτίσει το αρχικό κείμενο του 2016 με νέα δεδομένα.
Γιάννης Γλυνός
