Σχετικά με τη δημιουργία

Δημιουργία, δημιουργικότητα, δημιουργοί, τέχνη, φωτογραφία, δημιουργική φωτογραφία.

Η έννοια της δημιουργικότητας, όπως και ο προσδιορισμός των δημιουργικών ατόμων, δεν είναι σίγουρο πως είναι αποδεκτά και κατανοητά  από τη κοινή γνώμη.

Ούτε όμως φαίνεται πως είναι απαραίτητο να συμφωνήσουν όλοι. Εδώ όλοι διαφωνούν σε όλα, πόσο μάλλον σε θέματα αισθητικής και δημιουργίας.

Η δημιουργία και η τέχνη, τραβάνε το δρόμο τους, άσχετα από τη μάζα και τη κοινή γνώμη. Ευτυχώς, υπάρχει η ιστορία που κρίνει τους άξιους, έστω και μετά θάνατο.

Ακόμη και οι ειδικοί δεν συμφωνούν στον ορισμό της δημιουργικότητας. Όσο για το τι είναι τέχνη, που είναι η ολοκλήρωση της καλλιτεχνικής δημιουργικότητας, ή έστω τμήμα της έννοιας «δημιουργικότητα», οι απόψεις διαφέρουν από εποχή σε εποχή, από λαό σε λαό, από χώρα σε χώρα, από ήπειρο σε ήπειρο.

Ακόμη ένα μεγάλο και πολύ σοβαρό πρόβλημα είναι το ότι άλλος δημιουργεί συνεχώς και με απίστευτη ευκολία, κι άλλος τρώει τις σάρκες του μέχρι να νοιώσει ότι έφθασε στο όριο. Αλλά και τότε, υπάρχουν δημιουργοί που τολμάνε να αναθεωρήσουν το «τέλειο» έργο τους, να το διορθώσουν. Έτσι κάθε δημιουργός που σέβεται το έργο του δεν αποδέχεται πως υπάρχει τέλος ή όριο στη δημιουργικότητα του ανθρώπου. Στο τέλος, υπάρχει μόνο ο θάνατος του δημιουργού που αφήνει πίσω του το έργο. Πρέπει να κατανοήσουμε πως οι ειδικά οι μεγάλοι δημιουργοί ακροβατούν συνεχώς σε τεντωμένο σχοινί.

Κλασσικό παράδειγμα μεγάλων και κοινά αποδεκτών δημιουργών (στο δυτικό κόσμο) είναι ο Μότσαρτ και ο Μπετόβεν.

Αν διαβάσετε τις βιογραφίες τους, θα καταλάβετε.

Όσο για την ευρεία αποδοχή της δημιουργίας του έργου τέχνης, και εδώ έχουμε τεράστιες αποκλίσεις στις προτιμήσεις του κοινού.

Πχ, δείτε πίνακες του Βαν Κογκ και του Μιχαήλ Άγγελου. Ποιός αρέσει και σε ποιόν;

Η δημιουργία έχει στάδια και ιδιομορφίες.

Για παράδειγμα, κάποιος σκέφτεται πως θα μπορούσε να κάνει μια εργασία ποιο εύκολα, ποιο καθαρά, ποιο γρήγορα, και με σαφώς ποιο καλά αποτελέσματα.

Στη συνέχεια, σχεδιάζει ένα βολικό εργαλείο.

Το κατασκευάζει. Το τελειοποιεί, το δοκιμάζει.

Μέχρι εδώ έχουμε μια μορφή δημιουργίας που θα την ονομάζαμε εφευρετικότητα, ή κατασκευαστική δημιουργία. Όλοι οι χειρώνακτες τεχνίτες ανήκουν σε αυτή την μεγάλη ομάδα.

Στη συνέχεια, ο τεχνίτης, προσθέτει γραμμές, κάποιο σχέδιο, κάποιο χρώμα για να κάνει τη κατασκευή του ποιο όμορφη, ή να ξεχωρίζει από τα εργαλεία των άλλων. Από εδώ ξεκινάει η αισθητική δημιουργία.

Παράδειγμα ο πολιτικός μηχανικός (τεχνίτης) και ο αρχιτέκτονας (δημιουργός), ένα απλό μαχαίρι με λαβή από ξύλο και ένα χρυσό φορτωμένο με πετράδια και σκαλίσματα.

Όμως, υπάρχουν και άτομα που από το τίποτα, προκαλούν απίστευτες ανακατατάξεις σε οτιδήποτε αγγίξουν. Έτσι λέμε πως «δημιούργησαν το χάος», πχ στη πολιτική, ή ένα παγκόσμιο πόλεμο, μια οικονομική κρίση κλπ.

Η φύση είναι δημιουργική.

Η φύση δημιουργεί ζωή, όπως και το χάος για να τη προστατέψει. Φύση, ζωή και χάος πάνε μαζί.

Μαθηματικά και δημιουργία.

Δημιουργικά είναι και τα μαθηματικά, ειδικά η αγαπημένη μου θεωρεία του χάους που μας δίνει όμορφες γραφικές παραστάσεις, τα υπέροχα φράκταλς.

Σχετικά με τη φωτογραφία.

Ο φωτογράφος, βλέπει το χώρο και το χρόνο μέσα από το φακό. Μέσα από ένα παράθυρο, επιλέγει τι θα κρατήσει, τι θα απορρίψει. Ο δημιουργικός φωτογράφος, δημιουργεί από το υπαρκτό, αυτό που χάθηκε την επόμενη στιγμή της λήψης, και το αποτυπώνει σε μια φωτογραφία. Αιχμαλωτίζει το χώρο και το χρόνο μέσα σε ένα πλαίσιο, οραματίζεται ο φωτογράφος μέσα από το σκόπευτρο τον κόσμο όπως θα ήθελε να είναι, ή όπως πραγματικά είναι, αλλά δεν θέλουμε να τον αποδεχτούμε όλοι εμείς, «οι άλλοι».

Ένα κοινό που έχουν όλοι οι δημιουργοί είναι πως μετουσιώνουν πράγματα απλά, υπαρκτά και φυσικά, σε κάτι υπερβατικό με τη δική του πνοή. Το δημιούργημα στη συνέχεια θα ζήσει αυτόνομο, ακόμη και μετά του θάνατο του δημιουργού του.

Δημιουργικότητα είναι να μπορείς να δώσεις πνοή σε κάτι για να ζήσει μόνο του στη συνέχεια.

Το ταλέντο δεν είναι απαραίτητο για το δημιουργό, ίσως και να αποβεί παγίδα! Αν όμως υπάρχει ταλέντο, μπορεί να καλλιεργηθεί με μεθοδικότητα και εργασία. Ο φωτογράφος μόνο μετά από πάρα πολλές φωτογραφίες, αυστηρές επιλογές και κρίσεις μπορεί να ελπίζει σε κάτι αξιόλογο. Η καλή και αξιόλογη φωτογραφία είναι θέμα επιμονής και εργασίας. Όσο για τη τύχη;  πάντα είναι ευπρόσδεκτη, αλλά αλλοίμονο αν κάθε φωτογράφος περιμένει πότε θα τον ευνοήσει η τύχη.

Βιβλίο σχετικά με τη δημιουργικότητα.

Βρήκα στη βιβλιοθήκη μου ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο που το είχα αγοράσει αλλά δεν το είχα διαβάσει μέχρι πρόσφατα.

Έχω αντιγράψει με την άδειά του συγγραφέα μερικές προτάσεις. Σας προτείνω δίχως επιφύλαξη να βρείτε το βιβλίο, να το βάλετε στη βιβλιοθήκη σας και να το διαβάζετε κατά καιρούς.

Από το βιβλίο του καθηγητή Γιώργου Πιπερόπουλου: «Εφαρμοσμένη ψυχολογία».

Προσπάθειες προσέγγισης της έννοιας «δημιουργικότητα» μπορεί να γίνουν ωστόσο εξετάζοντας το θέμα από διαφορετικές απόψεις όπως:

Α) δημιουργικότητα ως αποτέλεσμα (ανακαλύψεις, θεωρίες, έργα τέχνης κλπ).

Β) δημιουργικότητα ως διαδικασία επίλυσης προβλημάτων.

Γ) δημιουργικότητα ως ικανότητα απόδοσης σε διάφορα έργα-εργασίες.

Υπάρχει ένα τμήμα στον ανθρώπινο εγκέφαλο όπου δημιουργούνται ιδέες. Το τμήμα ονομάζεται «άφωνη», ή «ήσυχη» περιοχή καθώς δεν ελέγχει κάποια σωματική λειτουργία, αίσθηση, κίνηση, ή σύνδεση με τον έξω κόσμο.

Οι έρευνες σήμερα οδηγούν στη πιθανή σύνδεση του έντονου ψυχοσωματικού στρες με τάση δημιουργικότητας.

Το ανοργάνωτο χάος των στοιχείων του υποσυνείδητου μοιάζει να είναι η πυγή κάθε δημιουργίας.

Οι εξωτερικές καταστάσεις χάους που χαρακτηρίζουν τη δημιουργικότητα, - το χάος και η αταξία του εργαστηρίου ενός εφευρέτη, καλλιτέχνη, επιστήμονα, αποτελούν αντικατοπτρισμό της δημιουργικής κατάστασης χάους του υποσυνείδητου των δημιουργικών ατόμων.

Η δημιουργικότητα δεν συσχετίζεται απαραίτητα με τον υψηλό δείκτη νοημοσύνης, αν και η νοημοσύνη είναι μάλλον αναγκαίος όρος για την εκδήλωσης δημιουργικής συμπεριφοράς. Παλιότερα υποστήριζαν πως οι άνδρες είναι περισσότερο δημιουργικοί από τις γυναίκες, ωστόσο η θέση των γυναικών στη κοινωνία, ή τις κοινωνίες, ήταν σαφώς μειονεκτική από κάθε άποψη.

Χαρακτηριστικά του προφίλ του δημιουργικού ανθρώπου.

1)     ενδογενής ευαισθησία σε μουσικές, μαθηματικές, λογοτεχνικές και εικαστικές εμπειρίες.

2)     τάση ασύμμετρης σκέψης το άτομο μπορεί να εντοπίζει στοιχεία τάξης μέσα στο χάος και την αταξία, τη στιγμή που άτομα υψηλής νοημοσύνης εντοπίζουν μόνο ότι είναι συμμετρικό και τακτοποιημένο σε κατάσταση τάξης και συμμετρίας.

3)     προσχολική παιδεία που έχει λάβει το άτομο από παιδί μέσα στην οικογένεια όπου ενθαρρύνθηκε η περιέργεια και δημιουργία από τη στάση ζωής των γονέων.

4)     σχολική εκπαίδευση με δάσκαλους και καθηγητές που ενθάρρυναν συχνές ερωτήσεις και έδιναν ανάλογες απαντήσεις και δεν εφάρμοζαν την απομνημόνευση της ύλης.

5)     Αστείρευτη περιέργεια, το δημιουργικό άτομο ακόμη κι όταν βρίσκεται σε προχωρημένη ηλικία, ερευνά και αμφισβητεί ακόμη και τα πλέον σταθερά δεδομένα με παιδιάστικη νοοτροπία και περιέργεια.

6)     Ανεξαρτησία από το χρόνο, για τα δημιουργικά άτομα η έννοια του χρόνου διαφέρει από την έννοια που έχουν όλοι οι άλλοι. Μπορεί να αναζητούν λύση σε ένα πρόβλημα ολόκληρη ζωή και να μην τη βρουν, ακόμη κι αν τη βρουν είναι έτοιμοι να αναθεωρήσουν τη λύση για μια ποιο δημιουργική. Συνήθως, τα δημιουργικά άτομα αποτυγχάνουν να ανταποκριθούν στα χρονικά όρια που τους θέτουν οι άλλοι. Για το δημιουργό ο χρόνος διαστέλλεται, ή συστέλλεται ανάλογα με την ικανοποίηση από την επιτυχία, ή την αποτυχία.

7)     Θάρρος και αφοσίωση, καθώς το δημιουργικό άτομο δεν φοβάται την αποτυχία, το κόστος, ή το χλευασμό, επειδή για το δημιουργό αυτό που πραγματικά μετράει είναι η υποκειμενική αίσθηση της σπουδαιότητας κι όχι η γνώμη των άλλων για αυτόν και το έργο του.

8)     Αγάπη για την εργασία, όποια κι αν είναι η γνώμη όλων των άλλων, η πραγματικότητα επιβεβαιώνει το γεγονός πως τα δημιουργικά άτομα- καλλιτέχνες, λογοτέχνες, εφευρέτες, εξερευνητές, επιστήμονες, ζωγράφοι, φωτογράφοι, γλύπτες, αρχιτέκτονες, κλπ εργάζονται όχι μόνο σκληρά αλλά και διαχρονικά, με συνέπεια. Η ενασχόληση με τη δημιουργία, η συνειδητή και υποσυνείδητη ενασχόληση με το δημιουργικό έργο και τους στόχους, συνεχίζεται τόσο στις ώρες εγρήγορσης, όσο και του ύπνου, σε ρυθμό συχνά πραγματικού καταναγκασμού.

Δημιουργικό κοινωνικό σύστημα

Κοινωνικά συστήματα, αλλά και υποσυστήματα, και μικρόκοσμοι όπως: επιχειρήσεις, οργανισμοί, ιδρύματα, δήμοι, κοινότητες, λέσχες, ομάδες ατόμων που διαθέτουν στη δομή τους και στο χαρακτήρα τους τα παρακάτω χαρακτηριστικά, έχουν αυξημένες πιθανότητες και δυνατότητες δημιουργικότητας και ανάπτυξης καινοτομιών από τα άτομα-μέλη τους:

1)     Απόθεμα κεφαλαίου, που επιτρέπει στο κάθε σύστημα να δίνει χρόνο, ευκαιρίες και ανάλογη, μικρή έστω οικονομική βοήθεια στα δημιουργικά άτομα για να ασχοληθούν με δημιουργικές διαδικασίες. Όταν τα άτομα είναι αναγκασμένα να ασχολούνται αποκλειστικά με την επιβίωση, δεν απομένει ούτε χρόνος, ούτε διάθεση, ούτε ενέργεια, ούτε τα ψυχοκίνητρα για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας.

2)      Ελεύθερη κοινωνία, τα άτομα, οι γνώσεις και οι πληροφορίες να κυκλοφορούν ελεύθερα, διαφορετικά οι κοινωνίες εμποδίζουν και περιορίζουν τη ποιότητα και ποσότητα της δημιουργικότητας.

3)     Σύστημα αμοιβών, διότι η δημιουργικότητα πρέπει να αμείβεται οικονομικά και κοινωνικά (απολαβές και αναγνώριση). Πολλά συστήματα αφήνουν τους καλλιτέχνες και δημιουργούς πεινασμένους, δίχως πρόνοια, τους επιστήμονες ρακένδυτους και αγνοημένους, τα εργαστήρια δίχως πόρους και γυμνά από εξοπλισμό και προσωπικό.

4)     Κλίμα ενθάρρυνσης καινοτομιών, καθώς η δημιουργικότητα και τα δημιουργικά άτομα χρειάζονται ηθική ενθάρρυνση και  ενίσχυση κι όχι τιμωρίες. Μπορεί ούτε η ιερή εξέταση να μπορέσει να εξαφανίσει τη δημιουργικότητα, όμως οι όποιοι περιορισμοί έχουν ανασταλτικό αποτέλεσμα.

5)     Δυνατότητες στοχαστικής απομόνωσης, διότι το δημιουργικό άτομο έχει συχνά ανάγκη για προσωπικό χώρο και ελεύθερο χρόνο για στοχασμό, έχει ανάγκη να ξεφεύγει από τη καθημερινότητα και τις πιέσεις της, έχει απόλυτη ανάγκη να μπορεί να ονειρεύεται και να οραματίζεται δημιουργικά, δηλαδή το έργο και πως θα το πραγματοποιήσει.

6)     Δημιουργία επιγόνων, δηλαδή πρέπει το σύστημα να βοηθάει στη συνέχιση της δημιουργικότητας  και να προσφέρει τα απαραίτητα για την εδραίωση δημιουργικών ομάδων, με ικανούς δασκάλους έτσι ώστε η δημιουργικότητα να μην σταματήσει στο πρώτο και τελευταίο άτομο.

7)     Εκπαίδευση εδραιωμένη στην έρευνα, διότι ένα εκπαιδευτικό σύστημα για να είναι σε θέση να προσφέρει και να ενισχύσει τη δημιουργική παραγωγή, χρειάζεται να δίνει συνεχή έμφαση στην αναζήτηση και την περιέργεια, να καλλιεργεί την ελεύθερη έρευνα. Αντίθετα, εκπαιδευτικά συστήματα, δάσκαλοι και καθηγητές που ευνοούν μόνο την απομνημόνευση, στη πράξη βάζουν φρένο στη δημιουργική διαδικασία.

Πυγή: Δρ. Γ. Πιπερόπουλος.

Από το βιβλίο: «Εφαρμοσμένη Ψυχολογία» ISBN 960-344-146-5 το οποίο ατυχώς έχει εξαντληθεί. Εκδόσεις : Ελληνικά Γράμματα, 1955.

http://piperopoulos.blogspot.gr/

Εγώ συμφωνώ σε όλα με το συγγραφέα και θα προσθέσω μόνο ως σχόλιο στη τελευταία παράγραφο που αναφέρεται στην εκπαίδευση,

-“άλλο γραμματική και συντακτικό, κι άλλο λογοτεχνία”!

Προσωπικά σχόλια: Γ. Γλυνός

τι έμαθα

Μερικά πράγματα που έμαθα για τη φωτογραφία

Άρχισα να ασχολούμαι με τη φωτογραφία, πρόσφατα. Μισό αιώνα πριν!

Είναι επόμενο να έχω μάθει αρκετά «πράγματα», μα σίγουρα όχι κι όλα.

Το βρίσκω φυσικό να θέλω να μεταφέρω πολλά από αυτά στους επομένους μαζί με μιαν ευχή: να ασχοληθούν ποιο αποτελεσματικά με τη φωτογραφία για να μην αρχίσουν από το μηδέν που άρχισα εγώ. 

Πάμε παρακάτω.

1) Μη περιμένετε από τη φωτογραφία υψηλές διακρίσεις από τη πρώτη ημέρα, ή από τις πρώτες φωτογραφίες.

2) Αν σας αρέσει η φωτογραφία, λογικά πρέπει να ευχαριστιόσαστε με κάθε τι που φωτογραφίζετε, πρέπει να απολαμβάνετε τη διαδικασία φωτογράφισης. Αν όχι, κάτι δεν κολλάει.

3) Πάντα να προετοιμαζόσαστε πολύ καλά για τη φωτογράφιση, από κάθε άποψη. Γιατί αν μείνετε από μπαταρία, ή από μνήμη κατά τη διάρκεια της φωτογράφισης, θα είναι πολύ αργά, νομίζω.

4) Στις εξορμήσεις στο ύπαιθρο, πάντα να έχετε μαζί ένα μικρό μπουκάλι νερό, ένα καλό αδιάβροχο, ένα ρούχο στεγνό και ζεστό, άνετα υποδήματα, ξηρούς καρπούς, κι όλο τον φωτογραφικό εξοπλισμό σε καλή αδιάβροχη τσάντα.

5) Καλές είναι οι σκέψεις και τα συναισθήματα, αλλά να μην τα αφήνετε να σας παρασύρουν στη φωτογράφιση. Ποτέ δεν βγαίνει αυτό που βάλαμε ως συναίσθημα στη φωτογραφία. Ή έστω, συμβαίνει σπάνια κι όχι ακριβώς με τη μορφή που θέλαμε, ή φανταστήκαμε.

6) Να βάζετε μόνο στόχους που μπορείτε να πετύχετε. Άντε και λίγο ποιο ψηλά, για να πιάσετε τον αρχικό σας στόχο.

7) Αρχίστε να γράφετε σε ένα σημειωματάριο ιδέες, προβλήματα και τεχνικές λύσεις. Το να γράφετε για τη φωτογραφία, είναι επίσης πολύ καλό μάθημα.

8) Μη ξεκινάτε να πάτε για φωτογράφιση δίχως ένα μικρό τρίποδο.

9) Να είστε ευχαριστημένοι με τα μικρά και ταπεινά θέματα, μη ψάχνετε μόνο το «μεγάλο θέμα». Το «μεγάλο θέμα», όταν προκύψει, θα πρέπει να είστε έτοιμοι αλλά και χαλαροί για να το αντιμετωπίσετε δίχως να σας καταβροχθίσει.

10) Να αναζητάτε σχέσεις και αναλογίες, υφή, σκιές και φώτα, παίξτε με το νετ και φλου..

11) Πρώτα να βλέπετε το χώρο που θα φωτογραφίσετε με τη ψυχή και το συναίσθημα, μετά με τη λογική, και τέλος με το φακό. Αλλά όλα αυτά όσο γίνεται ποιο γρήγορα. Από τη πρώτη εντύπωση, μέχρι τη τελική λήψη, ο χρόνος πρέπει να είναι κατά δυνατό ο μικρότερος.

12) Πάντα να είστε ήρεμοι. Το άγχος και η κούραση δεν βοηθάνε διόλου και θα φανούνε στις φωτογραφίες σας.

13) Καλή φυσική κατάσταση. Πάντα να γνωρίζετε τα όρια των δυνατοτήτων σας και της αντοχής σας.

14) Η έντονη προοπτική είναι φονιάς, εντυπωσιάζει όμως.

15) Αφιερώστε τον εαυτό σας στη φωτογραφία, αλλά μην τον πιέζετε υπερβολικά. Υπάρχουν κι άλλα όμορφα πράγματα στη ζωή πέρα από τη φωτογραφία.

16) Πάρτε μέρος σε μια φωτογραφική κοινότητα, λέσχη, ομάδα, παρέα.

17) Διατηρείστε τη φωτογραφική μηχανή, τους φακούς και τα άλλα εξαρτήματα καθαρά. Η σκόνη είναι ο ποιο μεγάλος εχθρός της φωτογραφίας, ειδικά της ψηφιακής.

18) Ποτέ μη συγκρίνετε τον εαυτό σας με άλλους φωτογράφους, ποιο καλούς ή ποιο μέτριους, ή κακούς και μη βάζετε ταμπέλες.

19) Αν και το στυλ δεν είναι το παν, προσπαθήστε να βρείτε ένα που να σας ταιριάζει περισσότερο. Κι αν δεν βρείτε, δεν χάθηκε ο κόσμος.

20) Προσπαθήστε να βλέπετε περισσότερες συνθέσεις μέσα από το σκόπευτρο και να τραβάτε λιγότερες φωτογραφίες. Δηλαδή, μάθετε να βλέπετε. Μη κλείνετε τα μάτια και τραβάτε 8 καρέ το δευτερόλεπτο.

21) Ελέγχετε τις φωτογραφίες σας τακτικά και αυστηρά, να δεχόσαστε τις κριτικές που σας κάνουν για τις φωτογραφίες σας. Ειδικά αν αυτοί που κρίνουν το κατέχουν το «άθλημα».

22) Προσπαθήστε να κάνετε πάντα κάτι διαφορετικό από το αναμενόμενο για να αυξήσετε τη δημιουργικότητα και την αισθητική σας.

23) Καμιά τέχνη δεν προέκυψε από παρθενογένεση. Να παίρνετε έμπνευση από τις φωτογραφίες άλλων φωτογράφων, αλλά μην τους αντιγράφετε σαν φώτο-τυπικό.

24) Να κριτικάρετε πάντα με τιμιότητα αλλά και σεβασμό τις φωτογραφίες άλλων.

25) Να ακούτε το φίλο σας ή αυτόν που κατανοεί τις φωτογραφίες σας.

26) Ειδικά, μην αντιγράφετε το στυλ άλλων φωτογράφων.

27) Πάντα να αναζητάτε τη χρυσή τομή, να γνωρίζετε που βρίσκεται, στην ανάγκη να τη χρησιμοποιείτε, αλλά όποτε μπορείτε, να τη κλέβετε.

28) Το καλό πορτραίτο ή θα βγει άμεσα, η μετά από πολλές ώρες μελέτης και προσπάθειας. Να παίρνετε και δικά σας φωτογραφικά πορτρέτα.

29) Να διαβάζετε θεωρητικά φωτογραφικά βιβλία.

30) Να βλέπετε μονογραφίες φωτογράφων (βιβλία με φωτογραφίες τους).

31) Για να δώσετε επί πλέον αξία, (πέρα από αναλογία, προοπτική, βάθος) σε μια φωτογραφία τοπίου να προσπαθείτε να συμπεριλάβετε και έναν άνθρωπο ως μέτρο.

32) Κάθε φωτογραφική περίπτωση, κάθε νέο θέμα, είναι πάντα διαφορετικό από αυτό που περιμένετε, κι ας δείχνει όμοιο με κάποιο γνωστό.

33) Να προσέχετε τις καμπύλες και τις γραμμές σε κάθε σύνθεση.

34) Πάντα να φωτογραφίζετε σε φορμά RAW, ή  RAW και JPEG ταυτόχρονα. Αν έχετε γρήγορη μηχανή δεν είναι χάσιμο χρόνου.

35) Να διατηρείτε πάντα καθαρό τον αισθητήρα για να αποφύγετε τη καθυστέρηση μετά τον έλεγχο των φωτογραφιών και το αναγκαστικό διόρθωμα.

36) Εντοπίστε - ανακαλύψτε πράγματα που νομίζετε πως είναι όμορφα, κι ας είναι κοινά και ταπεινά.

37) Εντοπίστε πράγματα που φωτίζονται όμορφα, αναζητάτε το φως που περιβάλλεται από το σκοτάδι, ή τη σκιά. Προσέξτε τους διαφορετικούς φωτισμούς σε διαφορετικά σημεία μιας σκηνής που θα φωτογραφίσετε.

  
38) Ο ποιο καλός φωτογραφικός εξοπλισμός είναι πάντα αυτός που έχετε μαζί, και φυσικά πρέπει να λειτουργεί.

 39) Δεν μπορείτε να φωτογραφίσετε τα πάντα, ωστόσο μπορείτε να σκεφθείτε τις πιθανές λύσεις.

 40) Σπάστε τους κανόνες της φωτογραφικής τεχνικής, αλλά μη σπάσετε τη μηχανή σας. Οι φακοί κινδυνεύουν περισσότερο από τις μηχανές, πάντα.

 41) Χρειάζεται πάντα χρόνος για να γίνετε καλοί φωτογράφοι. Μη βιαζόσαστε, όλα θα γίνουν αν τραβάτε, βλέπετε, και κρίνετε πολλές φωτογραφίες. Πέρα από αυτό: «ο δρόμος είναι μακρύς και τα βόδια περπατάνε αργά» καθώς λέει η παλιά κινέζικη παροιμία.

  
42) Το μάτι προσέχει πρώτα το σημείο του φωτογραφικού θέματος με το υψηλότερο κοντράστ.

 43) Τα σύννεφα αυξάνουν την ατμόσφαιρα του τοπίου.

 44) Ξεκινήστε ένα photoblog. Θα σας βοηθήσει αφάνταστα.

  
45) Αποδεχθείτε τα σχόλια και πείτε: «ευχαριστώ πολύ».

  
46) -«Ωραία φωτογραφία», δεν είναι ένα χρήσιμο σχόλιο.

  
47) -«φανταστική φωτογραφία», δεν λέει τίποτα γιατί ήδη τη βλέπουμε, και επομένως δεν είναι φαντασία.

  
48) Δεν είσαστε η φωτογραφική σας μηχανή. Προσπαθήστε να περνάτε απαρατήρητοι, ή, να σας βλέπουν πάρα πολύ καλά όλοι.

49) Σε κάθε σχόλιο που κάνετε για κάποια φωτογραφία στον ιστό, κάντε και μια ερώτηση στο τέλος για να πάρετε μιαν απάντηση από το φωτογράφο. Ποτέ δεν ξέρετε πως μπορεί να σας βοηθήσει αργότερα.

  
50) Κάντε τακτικά μιαν αναθεώρηση στα άρθρα σας. Όσο περισσότερο φωτογραφίζετε, τόσα περισσότερα «διαμάντια» θα βρίσκετε στα άρθρα σας.

  
51) Πάντα να ξεκαθαρίζετε δίχως αμφιβολία για το θεατή ποιο είναι το σημείο ενδιαφέροντος σε κάθε φωτογραφία (χρησιμοποιείστε επιλεκτική εστίαση ίσως).

52) Καμιά φωτογραφία, είναι ποιο καλά από μια κακή φωτογραφία.

53) Η άποψή σας για τη φωτογραφία είναι σημαντική, δεν είναι η μοναδική όμως.

54) Να μιλάτε για τις φωτογραφικές εμπειρίες με τους συναδέλφους σας. Να συμμετέχετε και σε φωτογραφικούς διαγωνισμούς.

  
55) Μετά από κάθε φωτογράφιση, να μεταφέρετε ΌΛΕΣ τις φωτογραφίες στον σκληρό δίσκο. Δεν χρειάζεται να κάνετε τώρα ξεκαθάρισμα, χρειάζονται όλες. Να τις εξασφαλίζετε άμεσα σε οπτικό οδηγό ΟΛΕΣ. Μετά να κάνετε έλεγχο, επεξεργασία και μετά πάλι εξασφάλιση μόνο των αξιόλογων σε άλλο μέσο. Όποιος δεν με άκουσε, ακόμη κλαίει…

  
56) Επεξεργασία κάνουμε μετά τη λήψη αλλά με μέτρο έτσι ώστε η φωτογραφία να μη χάσει τίποτα από την αυθεντικότητα και φρεσκάδα της.

  
57) Να φωτογραφίζετε πάντα 3 συνεχόμενες λήψεις διαφορετικής αξίας έκθεσης (τεχνική bracketing).

  
58) Δοκιμάστε να πάρετε και φωτογραφίες υψηλής τονικής διαβάθμισης HDR, είναι ψεύτικες, αλλά εντυπωσιάζουν.

  
59) Πάντα να θυμάστε τι σας κίνησε το ενδιαφέρον για τη φωτογραφία.

  
60) Ποτέ μη φωτογραφίζετε ένα πρόσωπο που δεν θέλει να φωτογραφηθεί.

 61) Να κοιτάζετε συχνά και πίσω σας, μερικές φορές τα ποιο σημαντικά πράγματα συμβαίνουν πίσω από τη πλάτης σας.

  
62) Πάντα πίσω από μια μηχανή είναι ο άνθρωπος, αυτός είναι που μετράει, όχι η μηχανή.

  
63) Στη φωτογραφία όλα τα λάθη επιτρέπονται, τουλάχιστο στην αρχή. Όσα περισσότερα λάθη κάνετε, τόσα περισσότερα μαθαίνετε, αρκεί να τα βλέπετε και να τα αποδέχεστε.

 64) Κάθε φορά που έχετε μια φωτογραφική ιδέα, τολμείστε να την ολοκληρώσετε άμεσα. Ακόμη κι αν αμέσως αμφιβάλετε, φωτογραφίστε άμεσα. Μετά; Μετανοήστε, θα έχετε όλο τον καιρό δικό σας.

  
65) Να συμβουλευόσαστε τακτικά το ιστόγραμμα, μάθετε να το κατανοείτε, προσφέρει πολλές χρήσιμες πληροφορίες για τη φωτογραφία…

  
66) Μάθετε πάρα πολύ καλά τη μηχανή σας, τους καταλόγους, τις ρυθμίσεις. Κατά τη διάρκεια της φωτογράφησης δεν υπάρχει πολυτέλεια για ψάξιμο και το χάσιμο χρόνου απαγορεύεται αυστηρά και δια ροπάλου.

  
67) Να φωτογραφίζετε τακτικά, όσο ποιο συχνά μπορείτε. Να φωτογραφίζετε και με πρόγραμμα, τόσες ώρες, κάθε τότε, κλπ.

68) Να πιστέψετε στον εαυτό σας, είναι ο ποιο καλός φίλος.

69) Μη φοβάστε να λερωθείτε, η μηχανή κι ο φακός να είναι καθαρά.

70) Δώστε βάση στη ποιότητα της φωτογραφίας, όχι στη ποσότητα.

  
71) Οι φωτογραφίες σας είναι ο καθρέφτης της ψυχής σας.

  
72) Εκθέτοντας-δείχνοντας τις φωτογραφίες σας εκθέτετε-δείχνετε τη ψυχή σας και πάντα δίχως λόγια.

73) Να ελέγχετε την ευαισθησία ISO-Settings , πάντα και ξανά πριν από κάθε φωτογράφιση.

74) Πάντα να ελέγχετε όλες τις ρυθμίσεις πριν αρχίσετε να φωτογραφίζετε.

75) Πάντα να ελέγχετε όλες τις ρυθμίσεις μετά από τυχόν μεταβίβαση της μηχανής σας σε άλλο φωτογράφο για να τη δει. Όποιος κι αν είναι αυτός.

76) Πάντα να ελέγχετε και να επαναφέρετε τις ρυθμίσεις μετά από κάθε ειδική ρύθμιση για κάποια συγκεκριμένη λήψη. Ειδικά το χρώμα, την ανάλυση, την ευαισθησία και την αντιστάθμιση.

77) Ποτέ, μα ποτέ μην εμπιστεύεστε την έγχρωμη οθόνη, παρά μόνο για να διαπιστώσετε αν έχετε τη φωτογραφία.

78) Προμηθευτείτε αρκετό αποθηκευτικό χώρο και τα σχετικά μέσα για τα εφεδρικά αρχεία.

79) Μάθετε να απολαμβάνετε τις όμορφες στιγμές όταν δεν έχετε τη φωτογραφική μηχανή μαζί σας. Μάθετε να βλέπετε φωτογραφίες, μέσα από ένα νοητό κάδρο και δίχως τη μηχανή.

80) Πάντα να βρίσκεστε στο σημείο που σας ενδιαφέρει πριν την ανατολή και πριν τη δύση του ήλιου. Μισή ώρα αρκεί. Το να φωτογραφίσετε κάτω από μεγάλη πίεση μπορεί να είναι καταστροφικό.

81) Να χρησιμοποιείτε στο τοπίο όλους τους φακούς που έχετε.

82) Όταν σκεφθείτε πως πήρατε αρκετές φωτογραφίες, πάρτε μερικές ακόμη.

83) Πάντα να πλησιάζετε όσο ποιο κοντά μπορείτε στο θέμα σας με το φακό μετά τη τελευταία λήψη.

84) Πάντα να δίνετε προσοχή και στο βάθος της φωτογραφίας , στο φόντο και στον ουρανό. Μερικές φορές, το φόντο είναι ποιο σημαντικό από το θέμα.
 
85) Επισκεφθείτε και φωτογραφίστε τον ίδιο χώρο όσες ποιο πολλές φορές μπορείτε, διαφορετικές ώρες και εποχές. Κι ας μη είστε δολοφόνος.

86) Επιλέξτε τις αξιόλογες φωτογραφίες σας και τυπώστε τις πολύ μεγάλες, ή δείτε τις σε μεγάλη οθόνη.

87) Ρυθμίστε την οθόνη του υπολογιστή σας σωστά. Κάντε ένα έλεγχο χρωμάτων τακτικά, ανάλογα με τις ώρες λειτουργίας.

88) Μη σκεπτόσαστε τι  λένε οι άλλοι για τις φωτογραφίες σας, ειδικά αν είναι άσχετοι με τη φωτογραφία. Αγνοήστε τους.

89) Πάντα να μαθαίνετε από τα λάθη σας και να βλέπετε μπροστά, όχι πίσω.
 
90) Καταπολεμείστε τη τεμπελιά, η δημιουργικότητα συμβαδίζει πάντα με τη πειθαρχεία και την εργασία.

91) Πάντα να αναρτιόσαστε τι θέλετε να εκφράσετε με μια φωτογραφία κι αν αυτό ταιριάζει με αυτό που τελικά δείχνετε.

92) Οι φωτογραφίες μόνο δείχνουν, δεν μιλάνε, δεν εκφράζουν. Όσο για τη λεζάντα; Είναι το όνομα στη ταφόπλακα της φωτογραφίας.

93) Αναζητήστε ένα υποστηρικτή, αν και δύσκολα θα βρείτε σήμερα (2014).

94) Η φωτογραφία ως ασχολία γενικά, ποτέ δεν είναι «χαμένος χρόνος».

95) Κάθε κοινωνία έχει τους κανόνες της, δεν τους αγνοείτε επειδή συναισθηματικά δεν συμφωνείτε.

96) Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που δεν τους αρέσει, ή δεν συμφωνούν με αυτό που κάνετε (φωτογράφιση).

97) Ο Henri Cartier-Bresson είχε πει «οι πρώτες 10.000 φωτογραφίες σας είναι οι χειρότερες», και είχε δίκιο!

98) Μια ποιο καλή μηχανή ποτέ δεν είναι εγγύηση για ποιο καλές φωτογραφίες.

99) Πάντα να έχετε κατά νου τη τελική εκτύπωση, ή ανάρτηση, ή δημοσίευση των φωτογραφιών σας όταν τις διορθώνετε και τις αποθηκεύετε.
 

100)  Η φωτογραφία είναι δίκαιη. Κερδίζετε αποδοχή ταυτόχρονα με την άνοδο ποιότητας και αισθητικής των φωτογραφιών. Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να ξεγελάστε τον εαυτό σας.

Γιάννης Γλυνός